བོད་རྒྱལ་ཁབ་ཆེན་པོའི་བཙན་པོ་རྣམ་པས་མི་ལོ་༩༠༠ལྷག་གི་རིང་བོད་རང་བཙན་གྱི་ཆོས་སྲིད་བསྐྱངས་པ།

དེ་ཡང་མིའི་འགྲོ་བ་ནི་འཕགས་མཆོག་སྤྱན་རས་གཟིགས་ཀྱི་རྣམ་སྤྲུལ་ཕ་སྤྲེའུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང༌། མ་སྒྲོལ་མའི་རྣམ་སྤྲུལ་མ་བྲག་སྲིན་མོ་གཉིས་དུས་པ་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་པ་རེད། གངས་ཅན་བོད་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ས་ཁྱོན་ནི་སྤྱི་ལེ་གྲུ་བཞི་མ་འབུམ་ ༢༥ ཡིན་ཞིང༌། རྒྱ་ཁྱོན་དེ་ནི་བལ་ཡུལ་གྱི་རྒྱ་ཁྱོན་ལྔ་བཅུ་ཙམ་ཞིག་ཡིན་པ་དང༌། ཁོར་ཡུག་ནི། ཤར་དུ་རྒྱ་ནག་དང༌། སོག་པོ། ནུབ་ཏུ་བལ་ཡུལ་དང༌། རྒྱ་གར། པ་ཀི་སི་ཐན། ཨབ་གྷ་ནི་སི་ཏན། བྱང་དུ་ཏུར་ཀི་སི་ཏན་ཤིང་ཅང་དང༌། ཨུ་རུ་སུ། ལྷོ་རུ་འབྲུག་དང༌། རྒྱ་གར། འབར་མ། བྷང་ལ་སྡེ་ཤི་བཅས་ཀྱི་དབུས་སུ་གནས་ཡོད། དེ་ལྟ་བུའི་རྒྱ་ཁྱོན་ཅན་གྱི་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་ཁབ་དེར་སྟེང་ལ་རྗེ་དང༌། འོག་ལ་འབངས་ཀྱི་རྣམ་དབྱེ་དར་ཏེ་ཕྱི་ལོ་མ་བྱུང་བའི་ལོ་ ༡༢༧ གོང་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་པོའི་ཐོག་མ་གཉའ་ཁྲི་བཙན་པོ་བྱུང་བ་ནས་བཟུང་རྒྱལ་པོ་གླང་དར་མའི་བར་མི་ལོ་དགུ་བརྒྱ་ལྷག་གི་རིང་ཆོས་དང་སྲིད་ཀྱི་བྱུང་བ་མཐའ་ཡས་པ་ལས། འདིར་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་སྐབས་སོ་སོར་བོད་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱིས་རྒྱ་ནག་དང་དཔུང་པ་མཉམ་ཤིབས་དང་འགལ་ཟླ་གདོང་གཏུགས་ཇི་བྱས་ཀྱི་གནས་ཚུལ་གལ་ཆེན་ཁག་གཅིག་ཟུར་འདོན་གྱིས་བོད་རང་བཙན་གྱི་ཁུངས་སྐྱེལ་ངོ་སྤྲོད་རགས་བསྡུས་ཤིག་བྱེད་ཀྱི་ཡིན།

བོད་རྒྱལ་ཐོག་མ་གཉའ་ཁྲི་བཙན་པོ།

《ལྡེའུ་ཆོས་འབྱུང་》ལས། ཡུལ་སྤུ་བོའི（སྤོ་བོ）ཡུལ་ནས། སྤུ་མི་མོ་བཙན་བྱ་བའི་རུམ་ནས་ཐེ་བྲང་སྤུན་དགུ་སྐྱེས་པའི་ཆུང་དག་ཐེ་བྲང་མང་ སྙ་ཨུ་བེ་ར་བྱ་བ། ལྕེས་གདོང་གི་དཀྱིལ་འཁོར་ཁེབས་པ། ཕྱག་སོར་དྲ་བས་འབྲེལ་བ། ཤིན་ཏུ་གདུག་རྩུབ་དང་ནུས་མཐུ་ཆེ་བ་གཅིག་བྱུང་བས། འདི་མཐུ་དྲགས་བཤུག་དགོས་ཟེར་ནས། སྤུ་བོའི་ཡུལ་གྱི་བོན་ནུས་མཐུ་ཅན་རྣམས་ཀྱིས་ཐེ་བྲང་སྐྱས་འདེབས་བྱས་ནས། བོད་དུ་བཤུགས（སྤྱུགས）པ་ལ། དེར་བོད་ཀྱི་མི་རྗེ་འཚོལ་བ་དང་འཕྲད་ནས་ཁྱོད་ཅི་འདྲ་ཞིག་ཡིན་བྱས་པས། ང་སྤུ་བོའི་ཡུལ་གྱི་མི་གཅིག་ཡིན་བྱས་པ། འོ་ན་ལག་སོར་དང་ལྕེ་ངོ་མཚར་ཆེ་བ་གཅིག་འདུག ཁྱོད་ལ་ནུས་མཐུ་འདྲ་བ་ཅི་ཡོད་བྱས་པས། ཁོ་ན་རེ། ནུས་མཐུ་དང་རྫུ་འཕྲུལ་ཆེ་དྲགས་པས་བཤུགས་པ་ཡིན་ཟེར། འོ་ན་ངེད་ཀྱེ་རྗེ་བཅོལ་ལོ་བྱས་ནས་གཉའ་བའི་ཁྲི་ལ་བླངས། ཞེས་པ་ལྟར། གཉའ་ཁྲི་བཙན་པོ་འདི་བོད་ཀྱི་ཡ་གྱལ་སྤུ་བོའི་ཡུལ་ཏེ་ད་ལྟ་བོད་རང་སྐྱོང་ ལྗོངས་ཀྱི་སྤོ་བོ་རྫོང་དང་ཉིང་ཁྲི་རྫོང་གི་ཁྱབ་ཁོངས་ནས་བྱོན་མ་མངོན་པར་གསལ་ ཞིང༌། ཁོང་གི་མ་ཡུམ་ནི་སྤུ་ཡུལ་གྱི་བུད་མེད་མོ་བཙན་བྱ་བ་དེ་ཡིན་པ་དང༌། 《བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་དོན་ཆེན་རེའུ་མིག》 ལྟར་ན་ཁོང་ནི་སྤྱོ་ལོའི་སྔོན་གྱི་126ལོར་བོད་ཀྱི་བཙན་པོར་མངའ་གསོལ་བ་ཡིན་ལ་ བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ཐོག་གི་བོད་སྤྱི་ལ་དབང་བའི་བཙན་པོའམ་རྒྱལ་པོ་དང་པོ་ཡིན། ཁོང་གི་མཛད་རྗེས་མདོ་ཙམ་བརྗོད་ན། ཁོང་གིས་སྐབས་དེའི་མཐའ་འཁོར་དུ་གནས་པའི་མཆིམས་ཡུལ་དང་གནུབས་ཡུལ་སོགས་རྒྱལ་ ཕྲན་རྣམས་ཕམ་པར་མཛད་དེ་དེ་དག་རང་གི་མངའ་ཁོངས་སུ་བསྡུས་ཤིང༌། སྤུ་རྒྱལ་བོད་ཅེས་པའི་རྒྱལ་ཕྲན་དེ་ཐོག་མར་བཙུགས་ནས་མངའ་ཁོངས་རྒྱ་བསྐྱེད། ཕོ་བྲང་ཡུམ་བུ་བླ་སྒང་དང་གནས་མཁར་གཡུང་དྲུང་ལྷ་རྩེ་སོགས་བཞེངས། ཕྱི་བློན་དང་ནང་བློན་བསྐོས་ཏེ་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་འཕྲིན་ལས་གལ་ཆེན་རྣམས་མོལ་བསྡུར་ ཐག་གཅོད་མཛད་པ་དང༌། ནང་གི་སྐུ་སྲུང་དང་ཕྱིའི་སོ་ཁ་སྲུང་བའི་དམག་དཔུང་གི་སྒྲིག་གཞི་བཙུགས་པས་ རྒྱལ་སྲིད་སྲ་བརྟན་དུ་མཛད། བཟང་པོ་ལ་བྱ་དགའ་དང་ངན་པ་ལ་ཆད་གཅོད་མཛད་པས་ལེགས་ཉེས་བླང་དོར་གྱི་ཁྲིམས་ ལུགས་གཏན་ལ་ཕབ། ཁོང་གི་སྐུ་རིང་ལ་ཤེས་པ་ཅན་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་བོན་ཏེ། འགྲོ་ཤེས་གླུད་གཏོང་དང༌། འདུར་ཤེས་སྲིད་གཤེན། གཙང་ཤེས་སེལ་འདེབས། སྒྲོལ་ཤེས་ལྷ་བྱད། ཕན་ཤེས་སྨན། ལྷོ་ཤེས་རྩིས་མཁན། སྨྲ་མཁན་གཏོ་དགུ། ལྡིང་ཤེས་ཤ་བོ། འཕུར་ཤེས་ཇུ་ཐིགའགྲོ་ཤེས་འཕྲུལ་བོན་རྣམས་ཤིན་ཏུ་དར་ཆེ་བ་བྱུང་ངོ༌། ཞེས་《བསྟན་པའི་རྣམ་བཤད་དར་རྒྱས་གསལ་བའི་སྒྲོན་མེ》 དང་《རྒྱལ་རབས་བོན་གྱི་འབྱུང་གནས་》སོགས་ལྟར་བཀོད་པ་ཡིན་ནོ། དེའི་ཕྱིར་སྐབས་དེར་བོད་ཀྱི་གདོད་མའི་ཤེས་རིག་སྟེ་བོན་གྱི་ཤེས་རིག་ཕུན་སུམ་ ཚོགས་པ་ཞིག་དར་རྒྱས་བྱུང་བས། སྐབས་དེའི་བོད་ཀྱི་སྤྱི་ཚོགས་འཕེལ་རྒྱས་སུ་འགྲོ་བར་སྐུལ་འདེད་ཀྱི་ནུས་པ་ ཆེན་པོ་ཐོན་པ་བཅས་ཀྱི་མཛད་རྗེས་མང་དུ་མཆིས་ནའང་འདིར་གལ་ཆེ་བ་རེ་གཉིས་ཀྱིས་ཆོག་པར་བྱས་སོ།།

ཆོས་རྒྱལ་སྲོང་བཙན་སྒམ་པོའི་དུས་སྐབས།

༈ དེ་ཡང་ཡེ་ཤུའི་འདས་ལོ་དུས་རབས་བདུན་པའི་ནང་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་རབས་སོ་གསུམ་པ་ཆོས་ རྒྱལ་སྲོང་བཙན་སྒམ་པོས་བོད་ཀྱི་ཡི་གེ་དང༌། དམ་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྲོལ་བཏོད། གྲུ་འཛིན་གཉིས་པའི་ཕོ་བྲང་པོ་ཏཱ་ལ་དང༌། ལྷ་ལྡན་སྤྲུལ་པའི་གཙུག་ལག་ཁང༌། རྭ་མོ་ཆེ་གཙུག་ལག་ཁང༌། མཐའ་འདུལ་ཡང་འདུལ་གྱི་གཙུག་ལག་ཁང་མང་པོ་གསར་དུ་བཞེངས། དེ་བཞིན་ཆོས་རྒྱལ་སྲོང་བཙན་སྒམ་པོས་ཤར་ཕྱོགས་རྒྱ་ནག་རྒྱལ་པོའི་སྲས་མོ་དཔུང་ སྟོབས་ཀྱིས་སློང་པ་རྒྱ་རྒྱལ་ཐང་ཐའི་ཙུང་ནས་སྲས་མོ་ཝན་ཤིང་ཀོང་ཇོ་བོད་རྗེའི་ བཙུན་མོར་མི་འབུལ་མཐུ་མེད་བྱུང༌། དུས་རབས་དེའི་སྐབས་བོད་རྒྱ་ཕན་ཚུན་འདྲ་མཉམ་བྱུང་འདུག དེ་བཞིན་བལ་ཡུལ་རྒྱལ་པོ་ཨམ་ཤ་ཝར་མ་ཞེས་པའང་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་པོའི་སྟོབས་ཤུགས་ལ་ འཇིགས་ཏེ་ཁོང་རང་གི་སྲས་མོ་བལ་བཟའ་ཁྲི་བཙུན་ནམ་སྦི་རི་ཀུ་ཀྲི་ཡང་བོད་ཀྱི་ རྒྱལ་པོའི་བཙུན་མོར་ཕུལ་ཡོད་པ་རེད། དེ་མཚུངས་འབར་མ་སྟོད་ཀྱི་ས་ཆ་དང༌། བལ་ཡུལ་ཡང་བོད་ཀྱི་ཆབ་འོག་ཏུ་བཅུག་ཡོད་པ་དེའི་རྟགས་སུ་བལ་པོའི་མི་རིགས་ཀྱི་ ནང་བླ་མ་དང༌། ཤར་པ་སོགས་ཡོད་པ་དེ་ཚོ་བོད་པའི་མི་རྒྱུད་ཡིན་པ་གླེང་བ་མ་ཟད། བལ་ཡུལ་རྒྱལ་པོ་ན་རན་ཌར་དེ་ཝས་(Newari King Narendra Deva)བཙུགས་པའི་ཤི་ལ་དེ་ཝའི་(Shila Deva)རྡོ་རིང་ནང་བོད་ལ་ལོ་དུས་ཀྱི་ཁྲལ་ཕུལ་བའི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱང་གསལ་ཡོད། དཔེར་ན། ཆོས་རྒྱལ་འདིའི་སྐབས་བལ་ཡུལ་དང༌། རྒྱ་གར་བྱང་བརྒྱུད་ཀྱི་སྣོད་བཅུད་མང་པོདབང་དུ་བསྡུས་ཏེ་ས་མཚམས་ཀྱང་ཆུ་མོ་ གངྒ་བར་ཡིན་པར་གྲགས། སྐབས་དེར་བོད་ཀྱི་རྟ་དམག་མང་པོ་ས་མཚམས་བསྲུངས་བསྡད་ཀྱིས་རིམ་པས་གཞིས་ཆགས། དེ་ཡང་སྐད་ཟུར་ཆག་གིས་དེང་དུས་རྟ་མང་ཞེས་པའི་བལ་པོའི་མི་ཁོངས་དེ་ཚོའི་གོམས་ སྲོལ་དང་ལོ་རྒྱུས་ཐོག་ནས་ར་སྤྲོད་གསལ་པོ་ཐུབ་ཀྱི་ཡོད།

ཁྲི་ལྡེ་གཙུག་བརྟན་ནམ་མེས་ཨག་ཚོམ་གྱི་སྐབས།

༈ རྒྱལ་རབས་སོ་དྲུག་པ་ཁྲི་ལྡེ་གཙུག་བརྟན་ནམ་མེས་ཨག་ཚོམ་གྱི་སྲས་འཇང་ཚ་ལྷ་ དབོན་ལའང་རྒྱ་ནག་རྒྱལ་པོའི་སྲས་མོ་ཀེམ་ཤིང་ཀོང་ཇོ་སློང་བར་བཏང་བ་བོད་ཀྱི་ རྒྱལ་པོའི་དབང་ཤུགས་ལ་མ་བཟོད་པར་མི་འདོད་བཞིན་དུ་སྲས་མོ་སྟེར་དགོས་བྱུང་ ཡོད་པ་རེད། འོན་ཀྱང་སྲས་འཇང་ཚ་ལྷ་དབོན་གློ་བུར་དུ་གཤེགས་པས་ཀོང་ཇོ་ཡབ་ཀྱིས་ཁབ་ཏུ་བཞེས། ནམ་ཞིག་བཙུན་མོ་ནང་ཁུལ་མ་མཐུན་པར་བརྟེན་ཀོང་ཇོ་ཡང་ཡང་བྲོས་གྲབས་བྱས་པར་རྒྱ་ རྒྱལ་གྱིས་མཁྱེན་ཏེ། གལ་སྲིད་བུ་མོ་བྲོས་ཡོང་བ་ཡིན་ན་རྒྱ་བོད་དབར་དམག་འཁྲུག་ཡོང་ངེས་སྙམ་པའི་ བློ་འཚབ་ཤིན་ཏུ་ཆེ་བའི་ངང་ནས་བོད་དུ་དམིགས་བསལ་བང་ཆེན་བཏང་སྟེ། ང་དང༌། ངའི་ལུང་པའི་དོན་དུ་བུ་མོ་ཁྱོད་བོད་ལ་སྡོད་རོགས་ཞེས་ཕྱག་བྲིས་ནན་པོ་བཏང་ དགོས་བྱུང་འདུག།

ཆོས་རྒྱལ་ཁྲི་སྲོང་ལྡེའུ་བཙན་གྱི་དུས་སྐབས།

༈ རྒྱལ་རབས་སོ་བདུན་པ་ཆོས་རྒྱལ་ཁྲི་སྲོང་ལྡེའུ་བཙན་སྐབས་བསམ་ཡས་མི་འགྱུར་ ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པའི་གཙུག་ལག་ཁང་བཞེངས། བོད་ནང་རབ་བྱུང་གི་སྡེ་བཙུགས། བོད་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་མངའ་ཐང་དར་བའི་རྩེ་མོར་སོན་ཏེ་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་སྟོབས་ཤུགས་ཕལ་ ཆེར་ཤར་གླིང་ཁྱོན་ཡོངས་ལ་ཁྱབ་ཅིང༌། རྒྱལ་པོ་དེའི་དུས་ཤར་རྒྱ་ནག་ཅཱ་རྔན་གྱི་ཕོ་བྲང་ཀེང་ཤིར་དབང་བསྒྱུར་གནང་བ་ དང༌། རྒྱ་ནག་ནས་བོད་ལ་ལོ་ལྟར་དཔྱ་ཁྲལ་གོས་ཡུག་ཁྱོན་ཆེ་འབུལ་རྒྱུའི་ཁས་ལེན་ཞུས་པ་ སོགས་ཀྱི་སྐོར་བོད་ཀྱི་དམག་དཔོན་རྟ་ར་ཀླུ་གོང་གི་བྱས་རྗེས་སུ་ལྷ་ལྡན་རྩེ་ ཕོ་བྲང་ཆེན་པོའི་མདུན་ཞོལ་རྡོ་རིངཕྱི་མར་བརྗོད་ཚིག་ཁ་གསལ་འཁོད་པ་དུས་ད་ ལྟའི་བར་ཡོད་མུས་རེད། དེ་འབྲེལ་བོད་དམག་གིས་ཨ་རབ་ཡུལ་གྱི་ཨོག་སོ་ གཙང་པོ་ཡང་བརྒལ་བའི་སྔ་རྟགས་སུ། ཨོག་སོ་གཙང་པོའི་(Oxus River)བྱང་ངོས་ཨ་རབ་ཡུལ་སྐད་ཨལ་ཏུ་སྦག་(Al-Tubbat)ཅེས་མིང་ཐོགས་པའི་མཚོ་ ཞིག་ཡོད་འདུག ཨལ་ཏུ་སྦག་ཅེས་པའི་དོན་ནི་བོད་ཀྱི་མཚོ་ཆུང་ཟེར། དེ་མཚུངས་ཐའི་ལན་ཌ་ (Thailand-Siam)ལ་རྒྱ་ནག་ནས་ཡང་ཡང་བསུན་གཙེར་བྱུང་བའི་རྐྱེན་གྱིས་ཐའི་ལན་ ཌའི་རྒྱལ་པོ་ཀོ་ལོ་ཕིང་ (Kolo Feng) ཞེས་པས་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་པོར་སྐྱབས་བཅོལ་ཞུས་ནས། བོད་དང་ཐའི་ལན་ཌ་དབར་དྲག་པོའི་མཐུན་ཕྱོགས་བཟོས་རྗེས་སླར་ཡང་རྒྱ་མིས་བཙན་ འཛུལ་བྱས་པར་ཚ་བ་རོང་ཡུལ་ཆུའི་བརྒྱུད་བོད་དམག་བཏང་སྟེ་རྒྱ་དམག་རྣམས་མཐར་ སྐྲོད་བཏང༌། དེ་རྗེས་ཐའི་ལན་ཌའི་རྒྱལ་པོ་ཀོ་ལོ་ཕིང་གི་རྗེས་འཛིན་ཨེ་མོ་ཤུན་( Imo Shun) གྱིསྐབས་བོད་རྒྱལ་ལ་དམག་རོགས་གནང་དགོས་ཞུས་དོན་ཐའི་ལན་ཌ་དང༌། བོད་དམག་མཉམ་སྦྲེལ་གྱིས་ཕར་རྒོལ་བྱས། བོད་དམག་རྣམས་ཐའི་ལན་ཌར་ལོ་བརྒྱད་བསྡད་དེ་མཐར་རྒྱ་ནག་དང་ཐའི་ལན་ཌ་དབར་ཞི་ བའི་མཐུན་འགྲིག་བྱུང་བ་དང་བོད་དམག་རྣམས་ཕྱིར་ལོག་བྱས་འདུག ། །

ཆོས་རྒྱལ་མངའ་བདག་ཁྲི་རལ་པ་ཅན་གྱི་དུས་སྐབས།

༈ རྒྱལ་རབས་བཞི་བཅུ་པ་མངའ་བདག་ཁྲི་རལ་གྱི་སྐབས་སུ་རྒྱ་བོད་གཉིས་མ་མཐུན་པར་ དྲག་པོའི་དམག་གིས་རྒྱའི་ཡུལ་ཁམས་མང་པོ་བཅོམ། དེར་རྒྱའི་ཧཱ་ཤང་དང་བོད་ཀྱི་ལོ་པཎ་མང་པོས་བར་བཞུགས་གནང་སྟེ། རྒྱ་བོད་གཉིས་ཕན་ཚུལ་ས་མཚམས་ལས་བརྒལ་ནས་དམག་འཐབ་མི་བྱེད་པའི་ཡི་གེ་རྡོ་རིང་ ལ་བརྐོས་ཏེ་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་ས་ལྷ་སའི་གཙུག་ལག་ཁང་གི་མདུན་དང༌། རྒྱའི་རྒྱལ་ས་ཁྲང་ཨན། གཅིག་བོད་རྒྱའི་ས་མཚམས་གུར་གུ་རྨེ་རུར་བཙུགས་ཏེ་རྒྱ་བོད་མཐུན་ལམ་ལ་གནས། དེ་ཡང་རྡོ་རིང་དེར། བོད་རྒྱ་གཉིས། ད་ལྟར་དུ་མངའ་བའི་ཡུལ་དང་མཚམས་སྲུངཞིང༌། དེའི་ཤར་ཕྱོགས་ཐམས་ཅད་ནི་རྒྱ་ཆེན་པོའི་ཡུལ། ནུབ་ཕྱོགས་ཐམས་ཅད་ནི་ཡང་དག་པར་བོད་ཆེན་པོའི་ཡུལ་ཏེ། བོད་བོད་ཡུལ་ན་སྐྱིད། རྒྱ་རྒྱ་ཡུལ་ན་སྐྱིད། སོགས་བོད་ཡིག་དང་རྒྱ་ཡིག་ཤན་སྦྱར་གཟོང་གིས་བརྐོས་ཡོད་པ་རེད། ཕྱི་ལོ་ ༦༣༤ ལོར་ཆོས་རྒྱལ་སྲོང་བཙན་སྒམ་པོའི་ཕོ་ཉ་རྒྱ་ནག་ཐང་རྒྱལ་པོའི་ཕོ་བྲང་དུ་ཐོག་མ་ སླེབས་ཏེ་རྒྱ་བོད་འབྲེལ་བ་དང་པོ་བྱུང་ནས་བཟུང་མངའ་བདག་ཁྲི་རལ་པ་ཅན་ཞལ་ བཞུགས་སྐབས་ཀྱི་ཕྱི་ལོ་ ༨༣༢ བར་ལོ་ ༡༨༩ རིང་དམག་ཐབ་རིམ་པ་མང་པོ་བྱུང་བ་མ་ཟད། རྒྱ་བོད་ཀྱིས་མཚམས་དབྱེ་བཅད་མནའ་བཞག་ཀྱང་སྔ་རྗེས་ཐེངས་བཞི་ཙམ་བྱས་ཡོད་པ་ རེད།

བོད་སིལ་བུའི་སྐབས།

༈ གླང་དར་གྱི་སྲས་ངོ་འདྲ་གཉིས་བྱུང་བ་བཙུན་མོ་གཉིས་དང༌། ཕྱོགས་གཏོགས་བཅས་པ་མངའ་རིས་ལ་མ་འཆམས་པར་འཁོན་རྩོད་བྱུང་སྟེཕྱི་ལོ་ ༩༠༠ ཙམ་ནས་མི་ལོ་ ༣༤༧ ཙམ་རིང་བོད་ཡུལ་མདོ་སྟོད་སྨད་དང༌། དབུས་གཙང་བཅས་པ་སིལ་བུར་འཐོར་ཏེ་བོད་ཁམས་ཉམས་རྒྱུད་ཇེ་ཆེར་གྱུར་སྐབས། ཕྱིའི་རྒྱལ་ཁམས་རྣམས་ནས་བོད་ཀྱི་སྟོབས་ཤུགས་ཉམས་པའི་གོ་སྐབས་བཟུང་སྟེ་བོད་ སྡེར་རྩོད་འཐེན་མུ་མཐུད་བྱས་པས་བོད་ཀྱི་ས་སྡེ་དང༌། ཆབ་སྲིད་ཀྱི་སྟོབས་ཤུགས་ཉམས་ཉེས་ཅི་ཆེར་གྱུར། ཕྱི་ལོ་ ༡༢༦༠ ལོར་སོག་པོའི་གོང་མ་སེ་ཆེན་གྱི་རྒྱབ་སྐྱོར་ལ་བརྟེན་ནས། ས་སྐྱའི་ཁྲི་རབས་ཉི་ཤུས་ལོ་ ༩༦ རིང་བོད་སྤྱི་ལ་དབང་བསྒྱུར་ཞིང༌། དེ་རྗེས་ཕག་མོ་གྲུབ་པ་ཁྲི་རབས་བཅུ་གཅིག་གིས་ལོ་ ༨༦དང༌། རིན་སྤུངས་པ་ཁྲི་རབས་བཞི་ནས་ལོ་ ༡༣༠ དང༌། སྡེ་པ་གཙང་པའི་ཁྲི་རབས་གསུམ་གྱིས་ལོ་ ༧༦ བཅས་རིང་སོ་སོས་བོད་ཀྱི་དབངཆརིམ་བཞིན་བཟུང་སྟེ་མི་ལོ་ ༣༨༨ ཙམ་སོང་བའི་རིང༌། མདོ་སྟོད་སྨད་ཀྱི་ས་ཁུལ་འགའ་ཞིག་ལ་ས་ཁད་ཐག་རིང་ལམ་འགྲུལ་ཡུན་གོར་སོགས་ཀྱི་ རྒྱུ་རྐྱེན་ལས་བོད་གཞུང་ནས་ཐད་ཀར་ལྟ་རྟོགས་མ་ཐུབ་པའི་ས་གནས་འགའ་ཤས་ལ་རྒྱལ་ ཕྲན་དཔོན་འགོ་ཁག་ནས་རང་རང་གི་ས་སྡེ་འོས་འཚམས་རེ་བསྐྱངས་ཏེ་གནས་པ་རེད། གལ་ཏེ་བོད་རྒྱ་མིའི་ཆ་ཤས་ཤིག་ཡིན་པ་ཡིན་ན། མི་ལོ་མང་པོ་འདི་ཙམ་རིང་རྒྱ་མིས་བོད་ལ་ཐ་ན་ལྟ་སྐྱོང་ཙམ་ཡང་མི་བྱེད་པའི་ རྒྱུ་མཚན་གང་ཡིན་ནམ། གཞི་རྩ་སོག་པོ་དང༌། རྒྱ་ནག བོད་བཅས་རྒྱལ་ཁབ་སོ་སོ་ཡིན་རུང༌། ཧོར་ཇིང་གིར་སེ་ཁཱང་(Genghis Khan)གི་སྐབས་ནས་རྒྱ་ནག་སོག་པོའི་འོག་ཏུ་སོང་བ་མ་ཟད། དེ་རྗེས་བོད་དུའང་སོག་པོའི་ནུས་ཤུགས་ཟུར་ཙམ་བྱུངབ་རེད། འོན་ཀྱང་ ༡༢༥༣ ལོར་བོད་ཀྱི་འགྲོ་མགོན་ཆོས་རྒྱལ་འཕགས་པ་སོག་རིགས་ཀྱི་གོང་མ་དང་པོ་ཀུབ་ལི་ ཁཱང་ (Kublai Khan)སེ་ཆེན་ནས་སོག་ཡུལ་དུ་གདན་འདྲེན་ཞུས་རྗེས་འགྲོ་མགོན་ཆོས་རྒྱལ་འཕགས་པས་ སོག་རྒྱལ་དང་ཞིབ་མོལ་གྱིས་ཀུབ་ལི་ཁཱང་གིས་འགྲོ་མགོན་ཆོས་རྒྱལ་འཕགས་པར་བོད་ ཆོལ་གསུམ་གྱི་བདག་དབང་ཕུལ་བ་ནས་སྔར་བོད་རྗེ་གོང་མ་ཚོའི་སྐབས་ཀྱི་ཁྱབ་ཁོངས་ བོད་ལྗོངས་ཆོལ་ཁ་གསུམ་ཡོངས་རྫོགས་མངའ་དབང་དུ་བསྒྱུར་བའི་བོད་རྒྱལ་ཁབ་རང་ བཙན་གཙང་མར་འཛིན་ཏེ་བོད་སོག་རྒྱལ་ཁབ་ཕན་ཚུན་མཆོད་ཡོན་གྱི་འབྲེལ་ལམ་བྱུང་བ་ ཞིག་ལས་བོད་སོག་པོའི་འོག་དང༌། ཆ་ཤས་ཙམ་ཡང་མ་ཡིན། ཇིང་གིར་སེ་ཁཱང་གི་རྒྱུད་པ་ཀུབ་ལི་ཁཱང་ནས་བརྩིས་པའི་མི་ཐོག་བཅོ་ལྔའི་རིང་ རྒྱ་ནག་ཡོངས་སོག་པོས་དབང་བསྒྱུར་བྱས་ཡོད་པ་རེད། རྒྱ་ནག་ནི་ ༡༣༦༨ ལོར་ཏཱ་མིང་རྒྱལ་པོས་སོག་པོའི་དབང་ཤུགས་ཕྱིར་འབུད་ཀྱིས་རྒྱ་ནག་རང་བཙན་གཞི་ ནས་ལེན་ཐུབ་པ་བྱུང་བ་རེད། དུས་དེ་ནས་བཟུང་རྒྱ་བོད་སོག་གསུམ་ཕན་ཚུན་རྒྱལ་ཁབ་སོ་སོར་རང་དབང་འཛིན་སྐྱོང་ སྤེལ་གསུམ་བྱས་ཡོད། ཏཱ་མིང་ཡུང་ལོ་རྒྱལ་པོས་རྗེ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་བློ་བཟང་གྲགས་པ་རྒྱ་ནག་ཏུ་གདན་ ཞུའི་མི་སྣ་སྔ་རྗེས་བཏང་བར་ཐོག་མར་མཇལ་ཁ་མ་གནང༌། རྗེས་སུ་རྒྱ་ཡུལ་དུ་འབྱོན་རྒྱུ་དགག་ཆ་ཆེ་ལ་དགོས་པ་ཆུང་བའི་རྒྱུ་མཚན་དང་བཅས་ ཞལ་བཞེས་མ་མཛད་པར་སྐུ་ཚབ་ཏུ་རྗེའི་སློབ་མ་བྱམས་ཆེན་ཆོས་རྗེ་ཤཱཀྱ་ཡེ་ཤེས་ གཏོང་གནང་མཛད་པ་ཕྱི་ལོ་ ༡༤༠༡ ལོར་རྒྱ་ཡུལ་དུ་བྱོན། དེ་བཞིན་རྒྱ་ནག་ཏཱ་མིང་ཡུང་ལོ་ནས་ཕག་གྲུ་གྲགས་པ་རྒྱལ་མཚན་རྒྱ་ནག་ཏུ་གདན་ཞུ་ ཕུལ་ཡང་ཞལ་བཞེས་གནང་མེད་པ་དེས་སྐབས་དེར་བོད་ཐོག་རྒྱ་ནག་གོང་མའི་དབང་ཆ་མེད་ པ་བསྟན་པ་རེད།

རྒྱལ་མཆོག་སྐུ་འཕྲེང་ལྔ་པ་ཆེན་པོའི་དུས་སྐབས།

༈ ཕྱི་ལོ་ ༡༦༤༢ ལོར་རྒྱལ་དབང་ལྔ་པ་ཆེན་པོས་བོད་ལྗོངས་ཡོངས་ལ་མངའ་དབང་བསྒྱུར་ཏེ་བོད་གཞུང་ དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་ཕྱོགས་ལས་རྣམ་རྒྱལ་གྱི་གཞུང་དབུ་བརྙེས། ལོ་དེར་མན་ཇུའི་རྒྱལ་པོ་དང་པོ་ཤུན་རྩེ་ནས་ྋགོང་ས་ལྔ་པ་ཆེན་པོ་རྒྱ་ནག་ལ་གདན་ ཞུས་སྐབས་རྒྱལ་ཁབ་གཞན་གྱི་རྒྱལ་པོ་གདན་འདྲེན་ཞུས་པ་ལྟར་གུས་བཀུར་བརྩི་མཐོང་ དང་བཞུགས་སྒྲིག་ཞུས་ཡོད། དེ་ལྟར་རྒྱལ་ཁབ་འདྲ་མཉམ་གྱི་རྣམ་པའི་ཐོག་བླ་སློབ་མཆོད་ཡོན་གྱི་བརྩི་ཐོང་ སྲིད་ན་མ་གྲགས་པའི་བསྟི་བསྟང་ཆེན་པོ་ཞུས་འདུག སྐབས་དེར་གོང་མ་ཤུན་རྩེ་ནས་ྋརྒྱལ་མཆོག་ལྔ་པ་ཆེན་པོར་མཚན་གསོལ་འཇའ་ས་གསེར་ ཐམ་ཕུལ་བ་དེའི་ཁ་རིས་བརྗོད་ཚིག་ཏུ་ནུབ་ཕྱོགས་དགེ་བའི་ཞིང་གི་ྋརྒྱལ་དབང་ས་ སྟེང་ཡོངས་ཀྱི་བདག་པོ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་བཛྲ་དྷ་ར་ཏཱ་ལའི་བླ་མའི་ཐམ་ཀ་ཞེས་ འཁོད་པའི་བརྗོད་དོན་ནས་བོད་རྒྱ་ཁོངས་མིན་པ་གསལ་པོ་རྟོགས་ཐུབ། དེ་བཞིན་ྋགོང་ས་སྐུ་ཕྲེང་ལྔ་པ་ཆེན་པོས་རྒྱ་ནག་ཅིན་རྒྱལ་པོར་མཉ་ཤྲི་ཞེས་ཆེ་ བརྗོད་ཀྱི་མཚན་གནས་གནང་བ་དེ་ནས་བཟུང་དེ་སྔ་ཏཱ་ཅིང་ཞེས་འབོད་པའི་མིང་དེ་ བསྒྱུར་ནས་མན་ཇུ་གོང་མ་ཞེས་པའི་མིང་དེ་ཆགས་ཡོད། དེ་ལྟར་ཕན་ཚུན་ཆེ་བསྟོད་གུས་བཀུར་མཚོན་བྱེད་དུ་མཚན་གནས་འབུལ་རེས་གནང་བ་ཙམ་ གྱིས་གཅིག་ཁོངས་གཅིག་གཏོགས་ཡིན་པ་ཁྱབ་ཀྱི་མེད། དེ་ཡང་ྋགོང་ས་ཏཱ་ལའི་བླ་མ་སྐུ་ཐོག་རིམ་པས་དབང་བསྒྱུར་གནང་བ་ནས་དུས་རབས་བཅུ་ དགུ་པ་ཙམ་བར་ྋགོང་ས་ཏཱ་ལའི་བླ་མ་དང༌། རྒྱ་ནག་གོང་མའི་དབར་འབྲེལ་བ་བྱུང་ཞིང༌། དེ་ནི་ཕྱོགས་གཅིག་ནས་ཆོས་དང༌། གཉིས་ནས་སྲིད་ཀྱི་འགོ་འཁྲིད་དབར་གྱི་འབྲེལ་བ་ཞིག་རེད།

རྒྱལ་མཆོག་སྐུ་འཕྲེང་བདུན་པའི་དུས་སྐབས།

༈རྒྱལ་མཆོག་སྐུ་འཕྲེང་ལྔ་པ་ནས་བཟུངས་ རྒྱལ་དབང་སྐུ་ཕྲེང་རིམ་བྱོན་དང༌། རྒྱལ་ཚབ་རིམ་པས་བོད་ཀྱི་ཆབ་སྲིད་བསྐྱངས། རྒྱལ་མཆོགསྐུ་འཕྲེང་དྲུག་པའི་སྐུ་ཚེའི་སྨད་དང༌། རྒྱལ་མཆོག་སྐུ་འཕྲེང་བདུན་པའི་སྐབས་བོད་ཀྱི་འགན་དབང་འཛིན་པའི་དཔོན་རིགས་ནང་ ཁུལ་འཁྲུག་རྩོད་ཀྱི་རྐྱེན་པས་རྒྱལ་མཆོག་སྐུ་ཕྲེང་བདུན་པ་སྐལ་བཟང་རྒྱ་མཚོའི་ སྐུ་དུས་སུ་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་སར་ྋརྒྱལ་བའི་སྐུ་སྲུང་ལ་ཁག་བཏགས་ཏེ་མན་ཇུའི་སྐུ་ ཚབ་ཨམ་བྷན་ Amban ཟེར་བ་བཞག་སྟེ་ྋགོང་ས་ྋསྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོའི་སྐུ་དབང་དང༌། ཡུལ་གྱི་ཆབ་སྲིད་ལས་དོན་ཐོག་དབང་འཛིན་བྱ་རྒྱུའི་གཡོ་འཕྲུལ་སྣ་ཚོགས་དངོས་ ཤུགས་བརྒྱུད་གསུམ་ནས་བྱས་པར་ྋགོང་ས་མཆོག་དང༌། བོད་གཞུང་གི་དབུ་ཁྲིད་རྣམ་པས་གདོང་བཀག་གིས་ངོ་རྒོལ་དང་འབྲེལ་ཏེ་མཐར་ཨམ་བྷན་ དང༌། རྒྱ་དམག་རྣམས་བོད་ནས་མཐར་སྐྲོད་གཙང་མ་གནང༌།

རྒྱལ་མཆོག་སྐུ་འཕྲེང་བཅུ་གསུམ་པ་ཆེན་པོའི་དུས་སྐབས།

༈ ཕྱི་ལོ་ ༡༨༩༣ ལོར་དབྱིན་ཇི་དང༌། རྒྱ་ནག་ཚོང་འབྲེལ་ཆིངས་ཡིག་གཅིག་བཞག་འདུག་པར་དེའི་ནང༌། བོད་དང་དབྱིན་ཇི་ཚོང་འབྲེལ་བྱ་རྒྱུ་བཀོད་ཡོད་སྟབས། ༡༩༠༣ ལོར་དབྱིན་ཇིས་ཚོང་འབྲེལ་གྱི་དམིགས་ཡུལ་དེ་བཟུང་ནས་བོད་དུ་ཡོང་ཡོད་ཀྱང༌། བོད་གཞུང་ནས་ཁོངགཉིས་ཀྱི་ཆིངས་ཡིག་དེར་ངོས་ལེན་གཏན་ནས་གནང་ཡོད་པ་མ་རེད། སྐབས་དེའི་རྒྱ་གར་དབྱིན་གཞུང་སྐུ་ཚབ་ལོར་ཌི་ཀར་ཛོན་ (LordCurzon)ནས་ལྷ་སར་དམག་དཔུང་ཞིག་བཏང་ཡོད་པ་དེའི་དམག་དཔོན་སར་ཨམ་བྷན་ནས་ མཇལ་འཕྲད་དུ་འགྲོ་རྒྱུའི་འཕྲིན་ལན་བཏང་བར་བོད་གཞུང་གིས་འགྲོ་རུ་མ་བཅུག་པ་ རེད། དེའི་རྐྱེན་གྱི་ ༡༩༠༤ ལོར་དབྱིན་ཇིའི་ཕྱོགས་ནས་ཡང་ཧ་སི་སྦན་ཌི་ (Young Husband)དང་བོད་གཞུང་སྐུ་ཚབ་ཐད་ལྷ་སར་ཆིངས་ཡིག་བཞག་དགོས་བྱུང་ཡོད། ཆིངས་ཡིག་དེའི་ནང་ལ་རྒྱ་ནག་རྒྱལ་ཁབ་གཞན་ཞིག་ལ་ཆ་འཇོག་བྱས་ཡོད་པ་ལས་བོད་རྒྱ་ མིའི་ཁོངས་གཏོགས་སམ། མིང་ཙམ་གྱི་ཁོངས་གཏོགས་སོགས་རྩ་བ་ནས་ཁས་ལེན་བྱས་མེད། དཔེར་ན། ཆིངས་ཡིག་དེའི་ནང་དབྱིན་གཞུང་གི་བཀའ་འཁྲོལ་མེད་ན་བོད་དོན་ཐོག་རྒྱལ་ཁབ་གཞན་ དག་སུས་ཀྱང་ཐེ་བྱུས་བྱེད་མི་ཆོག་པ་བྲིས་འདུག ཡིག་ཆ་དེར་རྒྱ་ནག་གི་མིང་གང་ཡང་གསལ་འཁོད་མེད་སྟབས་ཕྱི་རྒྱལ་གྱི་ཐེ་བྱུས་ བྱེད་མི་ཆོག་པའི་ཁོངས་སུ་རྒྱ་ནག་གཏོགས་དགོས། དེ་དུས་མན་ཇུའི་ཨམ་བྷན་ཡའུ་ཐའི་དང༌། བལ་པོའི་སྐུ་ཚབ་ཀེབ་ཀྲན་ལྗང་བཧ་དུར། འབྲུག་གཞུང་གི་སྐུ་ཚབ་ཀྲོང་ས་དཔོན་སློབ་ཨོ་རྒྱན་དབང་ཕྱུག་བཅས་བར་དཔང་ལྟ་བུ་ གནས་ཡོད་པ་རེད། ཆིངས་དོན་ངོ་མ་ཤོག་གྲངས་ ༩ པར་བཀོད་ཡོད། རྒྱལ་མཆོག་སྐུ་འཕྲེང་བཅུ་གསུམ་པ་ཆེན་པོའི་སྐུ་དུས་སུ་བོད་ནས་རྒྱལ་སྤྱིའི་ ནང་ཐོག་མ་འབྲེལ་བ་གནང་སྟེ་ཕྱི་རྒྱལ་ཡུལ་ཁག་ཏུ་སློབ་ཕྲུག་ཆེད་གཏོངགནང་བ་དང༌། དྲག་པོའི་སྒྲིག་འཛུགས་ལ་ལེགས་བཅོས་དང་རྒྱ་བསྐྱེད། ཕྱི་སྲིད་དང་དམག་སྤྱི་ལས་ཁུངས་གསར་འཛུགས། བཟོ་ལས་ཆུངཁག་གི་བཟོ་གྲྭ་དང༌། གློག་ཁང༌། སྦྲག་ཏར་ཁང་བཅས་གསར་འཛུགས། སྦྲག་འཛིན་གསར་བཟོ། བོད་ཀྱི་དངུལ་ཊམ་སྔར་ཡོད་ཀྱི་ཐོག་གསེར་དངུལ་ཟངས་གསུམ་གྱི་ཊམ་སྒོར་ཆེ་ཆུང་ དང༌། ཤོག་དངུལ་སོགས་རྣམ་གྲངས་མང་པོ་གསར་དུ་དཔར་བསྐྲུན། རྒྱལ་སྤྱིའི་ནང་ཆིངས་ཡིག་ཁག་གསར་འཇོག་སོགས་གནང་ཡོད་པ་རེད། དེ་སྔ་རྒྱ་ནག་མན་ཇུའི་རྒྱལ་རྒྱུད་ཀྱིས་དབང་སྒྱུར་བྱེད་སྐབས་བོད་ཀྱི་སྲིད་ དོན་ལ་བྱུས་མེད་བྱུས་འཁྲིའི་ཐེ་བྱུས་བྱས་ཏེ་རིམ་པས་དབང་ཤུགས་ཇེ་ཆེར་བཏང་ བའི་བྱས་ཉེས་ལ་༡༩༡༡ ལོར་བོད་མིས་ངོ་རྒོལ་མཐར་སྐྱེལ་བྱས་ཤིང༌། སྐབས་དེར་ལྷ་སར་ཡོད་པའི་ཨམ་བྷན་དཔོན་དམག་བཅས་ལ་རྒྱ་ནག་མན་ཇུའི་གཞུང་ནས་ རྒྱབ་རོགས་དཔུང་སྣོན་གང་བྱེད་མ་ནུས་པར་བོད་དུ་ལོ་ ༡༨༠ཙམ་བསྡད་པའི་མཉཇུའི་དཔོན་དམག་རྣམས་ ༡༩༡༢ ལོར་བོད་མིས་མཐར་སྐྲོད་བཏང་སྟེ་ཤུལ་མེད་བཟོས་པ་རེད། ལོ་དེར་ྋགོང་ས་སྐུ་ཕྲེང་བཅུ་གསུམ་པོ་ཆེན་པོ་མཆོག་རྒྱ་གར་ནས་བོད་དུ་ཕྱིར་ ཕེབས་གནང་སྟེ་བོད་འདི་རང་བཙན་རྒྱལ་ཁབ་ཅིག་ཡིན་པ་གསལ་བསྒྲགས་བསྐྱངས་པར་ཁྱིམ་ མཚེས་རྒྱལ་ཁབ་སུས་ཀྱང་དགག་བྱ་ཞུས་མེད་པར་བོད་ཀྱི་ཁྲིམས་མཐུན་རང་བཙན་རྒྱལ་ ཁབ་ཀྱི་གནས་སྟངས་སྔར་བས་བརྟན་དུ་གྱུར་པ་མ་ཟད། བོད་ལྗོངས་ལྷ་མིས་ཕུལ་བའི་གསེར་ཐམ་ཆེན་མོ་སྟེ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བཀའི་ལུང་གིས་ས་ སྟེང་རྒྱལ་བསྟན་གྱི་བདག་པོ་ཞེས་འཁོད་པའི་ཐམ་ག་ཕབ། བཀའ་རྩ་གསལ་བསྒྲགས་དངོས་ཤོག་གྲངས་ ༡༢ ལ་བཀོད་ཡོད།༡༩༡༣ ཟླ་བ་དང་པོའི་ནང་སོག་པོའི་རྒྱལ་སར་སོག་བོད་ཆིངས་ཡིག་གཅིག་བཞག་པའི་ནང་སོག་ བོད་རྒྱལ་ཁབ་གཉིས་ངོས་ནས་མན་ཇུའི་གོང་མའི་དབང་འོག་ནས་ཐོན་པ་དང༌། ྋགོང་ས་ཏཱ་ལའི་བླ་མ་རིན་པོ་ཆེ་བོད་རང་བཙན་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་དབུ་ཁྲིད་གཙོ་བོ་ཡིན་ པ་སོགས་པོའི་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱིས་ཁས་ལེན་ཞུས་པ་དང༌། དེ་བཞིན་རྗེ་བཙུན་དམ་པ་ཧོ་ཐོག་ཐུ་སོག་པོ་རང་བཙན་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་དབུ་ཁྲིད་གཙོ་ བོ་ཡིན་པ་བོད་རྒྱལ་ཁབ་ནས་ཁས་ལེན་གནང་བ་སོགས་རྒྱལ་ཁབ་གཉིས་ཀྱི་རང་ཐག་རང་ གཅོད་བྱས་ཡོད་པ་རེད། ཆིངས་དོན་དངོས་ཤོག་གྲངས་ ༡༡ ལ་བཀོད་ཡོད། ྋརྒྱལ་མཆོག་བཅུ་གསུམ་པས་བོད་དམག་རྣམས་དེང་དུས་དང་མཐུན་པའི་བསྒྱུར་བཅོས་གནང་ སླད་རུ་སུ་དང༌། ཉི་ཧོང༌། དབྱིན་ཇི་བཅས་ནས་ཐད་ཀར་འཕྲལ་སེལ་དགེ་རྒན་འགའ་ཤས་གླས་ནས་ཡུལ་སོ་སོའི་དམག་ རྩལ་སྦྱོང་བརྡར་སྤྲད་མཐར་དབྱིན་ཇིའི་ལུགས་དེ་འགྲིགས་ཤོས་བྱུངསྟབས་བོད་དམག་ རྣམས་དབྱིན་ཇིའི་ལུགས་ལྟར་སྒྲིག་འཛུགས་གནང༌། ཕྱིས་སུ་ཨ་མདོ་དགེ་འདུན་ཆོས་འཕེལ་ཞལ་བཞུགས་སྐབས་བོད་སྐདཐོག་སྐད་བརྡ་གཙང་ བསྒྱུར་བྱས་ཡོད། གལ་སྲིད་བོད་རྒྱ་ཁོངས་ཡིན་ཚེ་གོང་གསལ་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་ལ་འབྲེལ་བ་དང༌། བོད་དམག་གི་དམག་ཆས། སྐད་བརྡ། སྒྲིག་སྲོལ། གླ་ཕོགས། གོ་མཚོན། བཀོད་བྱུས། འཛིན་སྐྱོང༌། ལྟ་རྟོག་སོགས་རྒྱ་ནག་གཞུང་ནས་འགན་འཁུར་དགོས་རུང་དེ་ལྟར་མེད་པ་འདིས་བོད་འདི་ རྒྱལ་ཁབ་ཐ་དད་ཅིག་ཡིན་པ་གསལ་པོར་བསྟན་ཡོད་པ་རེད། གལ་ཆེའི་འཁྲུག་རྩོད་ཐག་གཅོད་ཀྱི་ཆེད་དུ་ ༡༩༡༣ ལོར་དབྱིན་གཞུང་དང༌། རྒྱ་ནག་གཞུང༌། བོད་གཞུང་བཅས་ཀྱི་སྐུ་ཚབ་འདྲ་མཉམ་གྱི་ཐོག་ནས་སིམ་ལར་འཛོམས་ཡོད་པ་དང༌། ༡༩༡༤ ལོར་སིམ་ལའི་ཆིངས་ཡིག་བཞག་པ་དེའི་དོན་ཚན་གཉིས་པའི་ནང༌། དབྱིན་གཞུང་དང་རྒྱ་ནག་གཞུང་ནས་བོད་ལྗོངས་དེ་བཞིན་ཕྱི་རྒྱར་རྒྱ་ནག གི་མངའ་ཁོངས་བརྩིས་ཀྱང་བོད་ཕྱི་མ་ནང་དོན་རྒྱལ་ཁབ་རང་བཙན་གཙང་མ་ཡིན་པའི་ཁས་ ལེན་བྱེད་རྒྱུར་ཐོག་མའི་མོས་མཐུན་བྱུང་ན་ཡང༌། དེ་ལ་རྒྱ་གཞུང་ནས་རྟགས་ཐམ་ཐེལ་འཛུགས་བྱ་རྒྱུར་ཀ་ཀོར་བྱས་པར་བརྟེན་ཆིངས་ཡིག་ དེའི་ནང་རྒྱ་གཞུང་ལ་ཐོབ་དབང་གང་ཡོད་རུང་ཆ་གནས་མི་བྱེད་པའི་དབྱིན་བོད་གཉིས་ ནས་ནང་མཐུན་ཆིངས་ཡིག་ཅིག་ ༡༩༡༤ ཟླ་ ༧ ཚེས་ ༣ ཉིན་བཞག་ཡོད་པ་རེད། ཆིངས་དོན་ངོ་མ་ཤོག་གྲངས་ ༡༤ ལ་བཀོད་ཡོད།

རྒྱལ་མཆོག་སྐུ་འཕྲེང་བཅུ་བཞི་པ་ཆེན་པོ་མཆོག་ནས་ལུགས་གཉིས་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ཐུགས་འགན་བཞེས་པ།

༈ ཕྱི་ལོ་ ༡༩༤༩ ལོའི་ལོ་མཇུག་རྒྱ་ནག་ཡོངས་རྫོགས་་དམར་པོས་དབང་བསྒྱུར་རྗེས་བོད་ས་མདོ་སྟོད་ སྨད་ཁུལ་ལ་རྒྱ་དམག་ལྷག་པར་བརྟེན་༡༩༥༠ ལོར་དགུང་གྲངས་ ༡༦ ལ་ཕེབས་སྐབས་བོད་ཀྱི་ཆབ་འབངས་ལྷ་སྡེ་མི་སྡེ་ཐུན་མོང་ནས་གསོལ་བ་བཏབ་པ་བཞིན་ ལོ་དེའི་ཟླ་ ༡༡ ཚེས ༡༧ ཉིན་ཆོས་སྲིད་ལུགས་གཉིས་ཀྱི་ཐུགས་འགན་བཞེས། ཁྲིམས་ཀྱི་ཉེས་ཆད་ཕོག་སྟེ་བཙོན་རར་ཡོད་པའི་བཙོན་པ་ཡོངས་གློད་འགྲོལ་གནང༌། སྐབས་དེར་རྒྱ་གར་དང༌། བལ་ཡུལ། འབྲུག་བཅས་ནས་བཀྲ་ཤིས་བདེ་ལེགས་ཀྱི་འཚམས་འཕྲིན་ཕུལ་བ་དང༌། ཐ་ན་རྒྱ་ནག་གི་འགོ་འཁྲིད་མའོ་ཙེ་ཏུང་ནས་ཀྱང་ “ཏཱ་ལའི་བླ་མ་མཆོག་གིས་བོད་ཀྱི་ཆོས་སྲིད་གཉིས་ཀྱི་ཐུགས་འགན་བཞེས་པར་བཀྲ་ ཤིས་བདེ་ལེགས་ཞུ།” ཞེསཏར་འཕྲིན་ཕུལ་ཡོད། ཡང་ ༡༩༤༧ ལོར་རྒྱ་གར་རང་བཙན་ཐོབ་རྗེས་རྒྱ་གར་གྱི་སྲིད་བློན་དང་པོ་ནེ་རུས་དེ་སྔའི་ རྒྱ་གར་དབྱིན་གཞུང་ནང་བཞིན་བོད་དང་རྒྱ་གར་དབར་འབྲེལ་བ་མུ་མཐུད་ཡོང་བའི་ཞལ་ བཞེས་ཡོང་ཐབས་བོད་གཞུང་ལ་གནས་ཚུལ་ཕུལ་བར་བོད་གཞུང་ནས་ཀྱང་དེ་དོན་ཡོང་བའི་ ཞལ་བཞེས་གནང་ཡོད། དེ་ནི་རྒྱ་གར་ཕྱོགས་ནས་དངོས་སུ་བོད་རང་བཙན་ཡིན་པ་ངོས་ལེན་གཙང་མ་གནང་བའི་ རྣམ་འགྱུར་གསལ་པོ་བསྟན་པ་ཞིག་རེད། དེ་བཞིན་ ༡༩༤༧ ལོར་ནིའུ་ལྡི་ལིར་ཨེ་ཤི་ཡའི་ཡུལ་ཁག་གི་སྐུ་ཚབ་ཚོགས་འདུར་བོད་གཞུང་གི་སྐུ་ ཚབ་ཕེབས་པར་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་དར་རྒྱལ་ཁབ་གཞན་གྱི་རྒྱལ་དར་དང་མཉམ་དུ་སྒྲེང་ འཛུགས་དང༌། སྐུ་ཚབ་སྤྱི་མཚུངས་གསུང་བཤད་གནང་རྒྱུའི་ཐོབ་ཐང་ཡང་བྱུང་ཡོད་པ་དེར་སུས་ཀྱང་ རྩོད་གླེང་བྱས་ཡོད་པ་མ་རེད། ༡༩༤༨ ལོར་བོད་གཞུང་ནས་ཚོང་དོན་དོན་གཅོད་ཚོགས་པ་ཞིག་རྒྱ་གར་དང༌། ཨ་རི། ཨི་ཀྲ་ལི། ཕ་རན་སི། དབྱིན་ཇི། རྒྱ་ནག་བཅས་པར་བོད་གཞུང་གི་ལག་འཁྱེར་བསྣམས་ཏེ་ཕེབས་ཡོད་པ་དེས་ཀྱང་བོད་རང་ བཙན་ཡིནཔ་གསལ་པོ་བསྟན་ཐུབ། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༥༠ ཟླ་ ༡༢ ཚེས་ ༧ ཉིན་སྲིད་བློན་མཆོག་ནས་རྒྱ་གར་གྱི་གྲོས་ཚོགས་འོག་མའི་ནང་གསུང་བཤད་གནང་བའི་ ནང༌། བོད་དང་འབྲེལ་བའི་གནད་དོན་ཐག་གཅོད་བོད་མི་རང་ཉིད་ཀྱི་འདོད་འབབ་མ་གཏོགས་གཞན་ དག་སུས་ཀྱང་བྱེད་པའི་ཐོབ་ཐང་མེད་ལུགས་གསུངས་པ་འདིས་བོད་ཀྱི་སྐོར་རང་དབང་རང་ སྤྱོད་ཀྱི་ཐོབ་ཐང་བོད་མི་ཁོ་ནར་ཡོད་པ་ཤུགས་ལ་བསྟན་ཡོད། ༡༩༥༡ ཟླ་ ༥ ཚེས་ ༢༣ ཉིན་པེ་ཅིང་དུ་གྲོས་མཐུན་དོན་ཚན་ ༡༧ ཟེར་བཞག་པ་དེ་ནི་རྒྱ་མིའི་དཔུང་སྟོབས་དང༌། དབང་ཤེད་ཀྱི་བསྡིགས་རའི་འོག་བཞག་དགོས་བྱུང་བ་ལས། འཛམ་གླིང་སྤྱི་སྲོལ་དང་མཐུན་པའི་ཆིངས་ཡིག་མིན་སྟབས་ང་ཚོས་དུས་ནམ་ཡང་ཁས་ལེན་ བྱེད་ཐུབ་ཐབས་མེད་པ་ཞིག་རེད། གྲོས་མཐུན་དེ་འཇོག་སྐབས་ནང་དོན་ཟུར་རྒྱན་གྲོས་ཆོད་ལྔ་བཞག་ཡོད་པ་དེའི་ནང་ བོད་དངུལ་ཕྱིར་བསྡུ་དང༌། བོད་དམག་རྒྱས་བསྡུས་གནང་ཕྱོགས་སྐོར་སོགས་དོན་ཚན་བརྒྱད་འཁོད་ཀྱི་དེབ་ཆུང་ གཅིག་ཡོད། དེ་དག་ནས་ཀྱང་བོད་ནང་བོད་དངུལ་ལས་རྒྱ་དངུལ་འགྲོ་རྒྱུགས་བྱེད་ཀྱི་མེད་པ་དང༌། རང་དབང་སྲུང་སྐྱོབ་སླད་བོད་དམག་ཟུར་དུ་ཡོད་པའང་གསལ་པོ་བསྟན་པ་རེད། ༡༩༥༡ ལོ་རྒྱ་བོད་ཞི་ཆིངས་ཀྱི་གྲོས་མཐུན་དོན་ཚན་ ༡༧ ལ་མིང་རྟགས་བཀོད་པ་ནས་བཟུང་ ༡༩༥༩ བར་ལོ་དགུའི་རིང་བོད་འབངས་ཀྱི་བདེ་རྩའི་སླད་རྒྱ་ནག་དབང་འཛིན་པ་དང་ཐབས་མཁས་ ཀྱི་སྒོ་ནས་འགྲིགས་འཇགས་ཡོང་ཐབས་འབད་བརྩོན་གནང༌། འོན་ཏེ་གྲོས་མཐུན་དེ་དག་རྒྱ་དམར་རང་ཉིད་ནས་རྒྱབ་འགལ་ཐོག་མ་བྱས་པར་བརྟེན་ ཁྲིམས་འགལ་གྱི་ནག་ཉེས་ཐམས་ཅད་ཁོང་ཚོས་འཁྱེར་དགོས་ཀྱི་རེད། ༡༩༥༩ ལོའི་ཕྱི་ཟླ་ ༣ ཚེས་ ༡༠ ཉིན་ྋགོང་ས་མཆོག་རྒྱ་མིའི་དམག་སྒར་དུ་གཟིགས་མོར་གདན་ཞུས་ལྟར་ནང་དོན་ཕེབས་ རྒྱུ་ཐུགས་གཏན་འཁེལ་བ་ལྷ་ས་ཁུལ་གྱི་རྒྱ་ཆེའི་སེར་སྐྱ་མི་མང་ཡོངསནས་ཤེས་ཏེ་ ྋགོང་ས་ཆེན་པོ་གློ་བུར་བཙན་ཤེད་ཀྱིས་རྒྱ་ནག་ཏུ་གདན་འདྲེན་ཞུ་རྒྱུའི་ཉེན་ འགན་མ་བཟོད་པར་བཀའ་ཤག་བརྒྱུད་ཕེབས་བཤོལ་ཡོང་བའི་གསོལ་འདེབས་ཞུས་པ་དང་ཆབས་ ཅིག་སྐུ་ཕྱྭར་བསྡོ་བའི་བྱ་ངན་ལ་གདོང་ལེན་བྱེད་ཆེད་མི་མང་སེར་སྐྱ་སྟོང་ཕྲག་ མང་པོ་ནོར་གླིང་ཕོ་བྲང་ཉེན་སྲུང་གི་དང་བླངས་དམག་དང་རང་དབང་སྒེར་ལངས་ཀྱི་ རྔམ་སྟོན་ཁྲོམ་སྐོར་གྱི་ལས་འགུལ་ནང་ཞུགས་ཡོད་པ་རེད། ཕྱི་ཚེས་ ༡༧ ཉིན་བོད་ཀྱི་བསྟན་སྲིད་བདེ་ཐབས་ལ་དགོངས་ནས་སྐུ་ངལ་ལ་མ་འཛེམས་པར་ཆིབས་སྒྱུར་ གནང་རྒྱུ་ཐུགས་གཏན་འཁེལ་ཏེ་མཚན་མོ་ཆུ་ཚོད་ ༩ པར་ན་བཟའ་སྐྱ་ཆས་གསོལ་ཏེ་སྐུ་འཁོར་ཧྲག་བསྡུས་དང་བཅས་ཐོག་མར་ལྷོ་ཁ་ཁུལ་དང༌། དེ་ནས་རྒྱ་གར་འཕགས་པའི་ཡུལ་དུ་ཆིབས་སྒྱུར་གནང༌། རྒྱ་གར་ས་ཐོག་ཏུ་ཕེབས་མ་ཐག་ྋགོང་ས་ཆེན་པོ་མཆོག་ལ་རང་དབང་གི་སྒོ་ནས་གསུང་ གླེང་གནང་རྒྱུའི་གོ་སྐབས་བྱུང་བ་དང༌། ཕྱི་ལོ་༡༩༥༩ལོའི་ཟླ་ ༤ ཚེས་ ༡༨ ཉིན་རྒྱ་ཤར་ཨ་སམ་ཏིའི་རྫུ་པུར་ས་གནས་སུ་གསར་འགོད་པ་རྣམས་ལ་གྲོས་མཐུན་དོན་ ཚན་བཅུ་བདུན་ཟེར་བ་དབང་མེད་ངང་འཇོག་དགོས་བྱུང་བ་ཡོངས་བསྒྲགས་གནང་ཡོད། དེ་རྗེས་ཕྱི་ཟླ་ ༦ ཚེས་ ༢༠ ཉིན་མ་སུ་རིར་གསར་འགོད་ལྷན་ཚོགས་ཐོག་ྋགོངས་ཆེན་པོ་མཆོག་ནས་ཡོངས་བསྒྲགས་གནང་ དོན། ཐོག་མར་བོད་ཀྱི་ས་ཐོག་ལ་རྒྱ་དམག་བཏང་བ་དེ་ཧ་ཅང་གི་བཙན་ཤེད་ཚོད་མེད་ཅིག་ཡིན་ ལ། དེའི་རྗེས་སུ་བཞག་པའི་གྲོས་མཐུན་དེ་ཡང་བོད་མི་དམངས་ལ་དཔུང་སྡིགས་ཀྱིས་མི་ འཇོག་ཀ་མེད་བྱུང་བ་ལས། བོད་མི་དམངས་བློ་མོས་འདོད་བབས་ཀྱིས་བཞག་པ་ཞིག་གཏན་ནས་མིན་ལུགས་དང༌། བཙན་དབང་གིས་འཇོག་ཏུ་བཅུག་པའི་གྲོས་མཐུན་ཟེར་བ་དེ་ཡང་རྒྱ་དམར་རངཉིད་ནས་འགལ་ འདས་རིམ་པ་བྱས་ཟིན་ལུགས་བཀའ་གསལ་པོ་གནང་ཡོད་པ་དེ་ནས་བཟུང་གྲོས་མཐུན་དོན་ཚན་ བཅུ་བདུན་ཟེར་བ་དེ་དག་ཁྲིམས་དོན་གཉིས་ཀའི་ཐོག་ནས་ནུས་མེད་ཤི་རོ་ལྟ་བུར་ གྱུར་ཟིན་སྟབས་ངོས་འཛིན་བྱ་ཡུལ་གང་ཡང་མེད་པ་ཞིག་ཆགས་ཡོད། དེ་རྗེས་རྒྱ་གཞུང་གིས་བོད་གཞུང་ཞེས་པ་རྩ་མེད་ལ་སོང་ཚུལ་ཁྱབ་བསྒྲགས་བྱས་མོད། ྋགོང་ས་མཆོག་གིས་ “ང་དང་ངའི་བཀའ་ཤག་གང་དུ་ཡོད་པ་དེར་བོད་གཞུང་ཡོད་པ་བོད་མི་མང་གིས་ངོས་འཛིན་ བྱེད་ཀྱི་རེད།” ཅེས་གསུངས་པ་ལྟར་བོད་མི་མང་གི་ཁྲིམས་མཐུན་གྱི་གཞུང་གི་རྒྱུན་ད་ལྟའི་བར་དུ་ གནས་ཡོད་ལ། རྒྱ་གར་དུ་ྋཞབས་སོར་འཁོད་རྗེས་བོད་ཀྱི་ཆོས་དང་རིག་གཞུང་ཡུལ་གོམས་གཤིས་ལུགས་ བཅས་པ་རྒྱུན་འཛིན་དང་བོད་ཀྱི་རང་དབང་སླར་གསོ་ཆེད་བཙན་བྱོལ་ནང་བོད་གཞུང་གི་ སྒྲིག་འཛུགས་བསྐྱར་བསྒྲིགས་ཀྱིས་སློབ་གྲྭ་དང་ཆོས་སྒར། གཞིས་ཆགས། སྨན་རྩིས་ཁང༌། ཟློས་གར་བཅས་པ་རིམ་བཞིན་གསར་འཛུགས་གནང་ནས་ཡར་རྒྱས་ཀྱི་ལམ་དུ་ཞུགས་ཏེ་དེང་ སྐབས་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་རྨང་གཞི་སྲ་བརྟན་ཕུགས་འཕེར་ཞིག་ཏུ་གྱུར་ཡོད། ༡༩༦༠ ཟླ་ ༩ ཚེས་ ༢ ཉིན་ཆོས་ལུགས་ཆོལ་གསུམ་དང་བཅས་པའི་སྐབས་དང་པོའི་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ ཚོགས་ཆེད་འཛུགས་གནང་སྟེ་དམངས་གཙོའི་ལམ་སྲོལ་དབུ་བརྙེས། ༡༩༦༡ ཟླ་ ༣ ཚེས་༡༠ ཉིན་མ་འོངས་བོད་ཀྱི་རྩ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཟིན་བྲིས་གསོལ་སྩལ་གནང༌། ༡༩༦༧ ལོར་ཕྱི་རྒྱལ་ཡུལ་གྲུ་ཁག་ཏུ་ཆིབས་བསྒྱུར་གནང་འགོ་བཙུགས་ཏེ་ད་བར་རྒྱལ་ཁབ་ ༦༠ སྐོར་ལ་ྋཞབས་སོར་འཁོད་ཡོད། ༡༩༨༩ ཟླ་ ༡༢ ཚེས་ ༡༠ འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ཉིན་ནོ་བེལ་འཛམ་གླིང་ཞི་བདེའི་གཟེངས་རྟགས་འབུལ་བཞེས་ གནང་བས་མཚོན་དབར་ཆེ་བསྟོད་གཟེངས་རྟགས་ཆེ་གྲས་ ༧༥ སྐོར་དང༌། ཆུང་ཁག་བརྒྱ་སྐོར་བཅས་འབུལ་བཞེས་གནང༌། ༡༩༩༢ ལོ་དམངས་གཙོའི་ལམ་སྲོལ་གོང་སྤེལ་དང་འཐུས་ཚང་ཡོང་ཆེད་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ ཁྲིམས་བཟོ་ལྷན་ཚོགས་རྒྱ་སྐྱེད་ཐོག་བཅའ་ཁྲིམས་གསར་བཟོ་གནངསྟེ་འཛིན་སྐྱོང་དང༌། ཁྲིམས་བཟོ། ཁྲིམས་ཞིབ་ཁང་བཅས་དམངས་གཙོའི་ཀ་བ་གསུམ་ལྡན་གྱི་གཞུང་ཆ་ཚང་བ་ཞིག་ཆགས་ཡོད་པ་ དང༌། ལོ་དེར་མ་འོངས་བོད་ཀྱི་ཆབ་སྲིད་ལམ་སྟོན་དང༌། རྩ་ཁྲིམས་སྙིང་བསྡུས་ཀྱང་གསལ་བསྒྲགས་བསྐྱངས།

རྒྱ་གར་དུ་ནང་བསྟན་ཆོས་ལུགས་བྱུང་འཕེལ་གྱི་ལོ་རྒྱུས་རགས་བསྡུས།

དེ་ཡང་བསྐལ་བ་འདིའི་ཚེ་ལོ་བཞི་ཁྲིའི་ དུས་སུ་སངས་རྒྱས་སྟོང་གི་ཐོག་མ་འཁོར་བ་འཇིག སུམ་ཁྲི་ལ་གསེར་ཐུབ། ཉི་ཁྲི་ལ་འོད་སྲུང༌། བརྒྱ་པ་ལ་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ། བརྒྱད་ཁྲིའི་དུས་སུ་བྱམས་པ་འབྱོན་པ་སོགས་སངས་རྒྱས་རེ་རེའི་ཡུལ་དང་རིགས་དང་ འོད་དང་ཡབ་དང་ཡུམ་དང་སྲས་དང་རིམ་འགྲོ་བ་དང་ཤེས་རབ་ཅན་དང་རྫུ་འཕྲུལ་ཅན་གྱི་ མཆོག་དང་འཁོར་དང་སྐུ་ཚེ་དང་བསྟན་པའི་གནས་ཚད་དང་སྐུ་གདུང་སྟེ་དོན་བཅུ་གསུམ་ དང་བཅས་མདོ་སྡེ་བསྐལ་བཟང་ལས་ཞིབ་པར་བསྟན་ཅིང༌། སངས་རྒྱས་དེ་དག་གི་སྐུ་ཚེ་འཕྲིན་ལས་གཅིག་ཏུ་བསྡུས་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་སྣང་ མཛད་ཅེས་བྱ་བའི་འཇིག་རྟེན་འདྲེན་པ་འབྱོན་པར་གསུངས་པ་ལས། དེ་དག་གི་དབུས་ན་སངས་རྒྱས་ཀུན་གྱིས་སྤངས་པའི་རྩོད་དུས་ཀྱི་གདུལ་བྱ་བཟུང་ བའི་སྙིང་སྟོབས་ལ་སུས་ཀྱང་འགྲན་ཟླ་མེད་སྟབས། ཨེ་མ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འདི་ནི་པདྨ་དཀར་པོ་ལྟ་བུའོ་ཞེས་རྒྱལ་བ་སྲས་དང་བཅས་ པས་བསྔགས་ཤིང་ཆེད་དུ་བརྗོད་པ་ནི་རྣམ་འདྲེན་བཞི་པ་འདི་ཉིད་ཡིན་ལ། དེ་ལྟའི་སྟོན་པ་ཐུགས་རྗེ་ཅན་འདི་ཉིད་ཀྱིས་དང་པོ་བྱང་ཆུབ་མཆོག་ཏུ་ཐུགས་ བསྐྱེད། བར་དུ་བསྐལ་བ་གྲངས་མེད་གསུམ་དུ་ཚོགས་བསགས། ཐ་མར་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པའི་མཛད་པ་བསྟན་ཏེ། དུས་འཁོར་རྩ་རྒྱུད་ལས། སྟོན་པས་བྱ་རྒོད་ཕུང་པོའི་རིར། །ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་ཚུལ་བསྟན། །མཆོད་རྟེན་དཔལ་ལྡན་འབྲས་སྤུངས་སུ། །དེ་བཞིན་གསང་སྔགས་ཚུལ་གསུངས་པ། །ཞེས་པའི་དོན་ལྟར། ཝ་ར་ཎཱ་སི་དྲང་སྲོང་སྨྲ་བ་རི་དྭགས་ཀྱི་ནགས་དང༌། བྱ་རྒོད་ཕུང་པོའི་རི། ཡངས་པ་ཅན། ལྷོ་ཕྱོགས་དཔལ་ལྡན་འབྲས་དཀར་སྤུངས་པའི་མཆོད་རྟེན་སོགས་སུ་གདུལ་བྱ་གྲངས་ལས་ འདས་པའི་མོས་བློ་དང་འཚམ་པའི་ཐེག་པ་ཆེ་ཆུང་སྔགས་དང་བཅས་པའི་ཆོས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ ཇི་སྙེད་ཅིག་བཀའ་བསྩལ་གནང་མཛད།

སྐབས་དེའི་ཡས་མས་སུ་རྒྱ་གར་གྱི་དབུས་དང་ མཐའི་ས་ཡི་ཁྱོན་ཀུན་ཏུ་རྟག་སྨྲའི་བཞི། རྒྱུ་མེད་དུ་སྨྲ་བའི་གཉིས། མཐའ་དང་ལྡན་མི་ལྡན་དུ་སྨྲ་བའི་བཞི་སོགས་ལྟ་ངན་དྲུག་ཅུ་རྩ་གཉིས་ཀྱིས་མཚོན་ ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་ལྟ་ངན་དང་ལྟ་ངན་སྨྲ་བའི་གྲུབ་མཐའ་གྲངས་ལས་འདས་པ་བྱུང་ ཞིང༌། དེ་དག་ཚུར་བསྡུ་ན་གྲངས་ཅན་པ་དང༌། བྱེ་བྲག་པ། གཅེར་བུ་བ། དཔྱོད་པ་བ། རྒྱང་འཕེན་པ་བཅས་རྟོག་གེའི་སྡེ་ལྔའི་ནང་དུ་འདུ། དེ་ཡང་བསྡུ་ན་རྟག་ཆད་ཀྱི་མཐའ་གཉིས་ཀྱི་ནང་དུ་འདུ་ཞིང༌། དེ་མིན་ལོ་ངོ་སྟོང་ཕྲག་བཞིའི་གོང་རོལ་ ཙམ་ནས་དར་བའི་འཇིའུ་ཆོས་ལུགས་དང༌། གཞན་ཡང༌། ཡེ་ཤུ་དང༌། ཁ་ཆེ། ཧུན་དི། བོན་པོ། པར་སིག་གི་ཆོས་ལུགས་ཛོལ་ཛོ་དིམ་སོགས་ཀྱིས་མཚོན་འཇིག་རྟེན་འདིར་ཆོས་ལུགས་མི་ འདྲ་བ་ཧ་ཅང་མང་བོ་བྱུང་ཡོད་པ་མ་ཟད། གྲངས་ཅན་ལྷ་མེད་པ་དང༌། གཅེར་པུ་བ། དཔྱོད་པ་བ། རྒྱང་འཕེན་པ། བོན་པོ། ནང་པའི་ཆོས་ལུགས་སོགས་ཀྱིས་འཇིག་རྟེན་བཀོད་པ་པོ་ཁས་ལེན་གྱི་མེད་པ་མ་གཏོགས། གྲངས་ཅན་ལྷར་བཅས་པ་དང༌། ཚངས་པ་བ། བརྡ་སྤྲོད་པ། རིག་བྱེད་མཐའ་བ། གསེང་བ་པ། དབང་ཕྱུག་པ། བྱེ་བྲག་པ་སོགས་ཀྱིས་མཚོན་འཇིག་རྟེན་འདིར་དར་བའི་ཆོས་ལུགས་ཕལ་མོ་ཆེས་འཇིག་ རྟེན་བཀོད་པ་པོ་དང་རྟག་གཅིག་རང་དབང་ཅན་གྱི་བདག་འདོད་འདོད་པར་ཡོད། དེ་དག་ལས་ཆོས་བྱེད་ས་ཡ་སྟོང་ཕྲག་ལྷག་རེ་ཡོད་པའི་ཡེ་ཤུའི་ཆོས་ལུགས་དང་ཁ་ཆེའི་ཆོས་ལུགས། དེ་བཞིན་ས་ཡ་དྲུག་བརྒྱར་ཉེ་བ་ཡོད་པའི་ཧིན་དིའི་ཆོས་ལུགས་དང༌། ས་ཡ་བཞི་བརྒྱ་ལྷག་ཙམ་ཡོད་པའི་ནང་པའི་ཆོས་ལུགས་སོགས་ནི་འཛམ་གླིང་རང་བཞིན་གྱི་ཆོས་ལུགས་ཆེ་ཁག་ཏུ་བརྩི།

སྤྱིར་བཏང་བྱས་ན་ཆོས་ལུགས་དེ་དག་ཕལ་མོ་ ཆེས་རང་རང་གི་ཆོས་ལུགས་ལ་དད་མོས་བྱེད་མཁན་གྱི་མི་སེར་རྣམས་སོ་སོའི་བྲན་ གཡོགས་ལྟ་བུར་ངོས་འཛིན་བྱེད་པ་མ་གཏོགས། ཁོང་ཚོའི་ཆེད་དུ་ཁོང་ཚོར་ཕན་པའི་བྱེད་ཐབས་ཆེས་ཉུང་ངུ་ཞིག་ལས་བཤད་ཀྱི་མེད་པ་ དང༌། ལྷག་པར་དུ་སྐབས་ཐོག་གཅིག་གི་མི་སྡེའི་སྤྱི་ཚོགས་བྱེ་བྲག་པ་ཞིག་གི་ཡུལ་གྱི་ གོམས་པའི་གཤིས་ལུགས་དང་འདྲེས་ཚབས་ཤིན་ཏུ་ཆེ་སྟབས་དུས་རབས་ཀྱི་འགྱུར་འགྲོས་ དང་ཡང་མི་མཐུན་པར་བརྟེན། ཆོས་ལུགས་དེ་ཚོའི་གྲས་འགྲོ་བ་མིའི་རིགས་ལ་དཀའ་ངལ་ཕལ་མ་༼ མཆོད་སྦྱིན་འགའ་ཞིག་མི་ལོ་གཞོན་གྱི་རིགས་མཆོད་སྦྱིན་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། དཔེར་ན། གནའ་དུས་ཀྱི་ལ་ཊེན་ཨ་མི་རི་ཀ་དང༌། མ་ཡ་ལྟ་བུ་རེད། ད་དུང་ལྷ་ཁང་སོགས་སུ་དེ་སྔ་སྐྱེས་པ་དང་འཕྲད་མ་མྱོང་བའི་བུད་མེད་ལོ་གཞོན་དག་ ལ་བཙན་གཡེམ་བྱས་ན། ལྷ་དགྱེས་པའི་མཆོད་པར་འགྲོ་བར་འདོད་མཁན་གྱི་ཆོས་ལུགས་པའི་རིགས་ཀྱང་མང་དུ་ སྣང༌། ༽སྤྲོད་བྱེད་ཀྱི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ཇུས་སྒྲོམ་ལྟ་བུ་ཞིག་ལས་མ་མཆིས་སྟབས། མིའི་རིགས་ཀྱི་རྣམ་དཔྱོད་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་བརྒྱུད་རིམ་ཁྲོད་ཆོས་ལུགས་དེ་ཚོའི་ རིགས་རྩ་མེད་རང་བཞིན་ལྟ་བུའི་ཉམས་ཆག་ཏུ་འགྲོ་མུས་སུ་ཡོད། ནང་པ་སངས་རྒྱས་པའི་ཆོས་ལུགས་ནི་ལོ་ངོ་ གཉིས་སྟོང་ལྔ་བརྒྱའི་གོང་རོལ་ནས་དར་བའི་ཆོས་ལུགས་ཤིག་ཡིན་ཞིང༌། ཆོས་ལུགས་འདི་འཛམ་གླིང་འདིའི་ལྷོ་བྱང་དང་ཤར་གླིང་ནུབ་རྒྱུད་ཀྱི་ཕྱོགས་མཚམས་ སོ་སོར་དར་བའི་ཆོས་ལུགས་གཞན་གང་དང་ཡང་མི་མཚུངས་པའི་རྨད་དུ་བྱུང་བའི་ཆོས་ ལུགས་ཤིག་ཡིན་ལ། དེ་ཡང་གཙོ་བོ་ཆོས་ལུགས་འདིས་གཞི་ལམ་འབྲས་གསུམ་གྱི་རྣམ་གཞག་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་ ཞིག་བཤད་ཀྱི་ཡོད་པས་ཡིན། གཞི་ལམ་འབྲས་གསུམ་གྱི་རྣམ་གཞག་ཐུན་མོང་ མ་ཡིན་པ་ཟེར་དུས་གཞི་བདེན་པ་གཉིས་དང༌། ལམ་ཐབས་ཤེས་གཉིས། འབྲས་བུ་སྐུ་གཉིས་ལ་ཟེར་གྱི་ཡོད། དེ་ཡང་གསལ་བོར་བཤད་ན་གཞི་དངོས་པོའི་གནས་ཚོད་ཇི་འདྲ་ཞིག་ཡོད་པ་རྨང་གཞིའི་ གཙོ་གནད་དུ་བཟུང་ནས་ལམ་ཐབས་ཤེས་གཉིས་ཡ་མ་བྲལ་བའི་བྱེད་ཐབས་བརྒྱུད་ཉོན་ཤེས་ ཀྱི་སྒྲིབ་པ་བག་ཆགས་དང་བཅས་པ་ལྷག་མེད་དུ་སྤངས་པའི་འབྲས་བུ་བླ་ན་མེད་པའི་ མྱང་འདས་མངོན་དུ་བྱེད་སྟངས་ཀྱི་རྣམ་གཞག་ཅིག་ལ་འདོད། དེ་ནི་ཆོས་ལུགས་གཞན་གྱི་སྟོན་པ་སུས་ཀྱང་བློ་ངོར་འཆར་དཀའ་བའི་གསུངས་སྟངས་ དམིགས་བསལ་བ་ཞིག་ཡིན། མ་ཟད་ཆོས་ལུགས་འདི་ལྟོས་པའི་རིགས་པ་དང༌། འཐད་པ་སྒྲུབ་པའི་རིགས་པ། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་རིགས་པ། བྱ་བ་བྱེད་པའི་རིགས་པ་སོགས་རིགས་པ་འབའ་ཞིག་གིས་གཏན་ལ་ཕབ་པ་མ་གཏོགས། ཆོས་ལུགས་དེ་གསུང་བ་བོ་བདག་ཅག་གི་སྟོན་པ་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་ཡིན་སྟབས་ཆོས་དེ་ཡང་དག་ པ་ཡིན་ཞེས་དུས་ནམ་ཡང་བཤད་པ་མེད། དེར་བརྟེན་དེང་རབས་ཚན་རིག་དང་དཔུང་པ་མཉམ་གཤིབས་བྱས་ནས་འགྲོ་ཐུབ་པའི་ཆོས་ ལུགས་ནི་ནང་པ་སངས་རྒྱས་པའི་ཆོས་ལུགས་ཉག་གཅིག་ཡིན།

གན་དྷའི་རྗེས་འཇུག་པ་གྲགས་ཅན་དུ་བརྩི་ བའི་ནང་དོན་རིག་པའི་མཁས་དབང་ཨཱ་ཅཱརྱ་བི་ནོ་བཱ་བྷཱེས་ཀྱང༌། ཚན་རིག་ལ་མ་བརྟེན་པའི་ནང་དོན་རིག་པ་དེ་ཞ་བོ་ལྟ་བུ་དང༌། ནང་དོན་རིག་པ་ལ་མ་བརྟེན་པའི་ཚན་རིག་དེ་ལོང་བ་ལྟ་བུ་ཡིན་པས། ལོང་བ་དང་ཞ་བོ་གཉིས་ཀྱིས་རྡོག་རྩ་ཆིག་སྒྲིལ་བྱས་པ་ཡིན་ན། ལས་དོན་ཆེན་པོ་བསྒྲུབ་ཐུབ། དེ་བཞིན་ཚན་རིག་གིས་ནང་དོན་རིག་པ་ལ་བརྟེན་པ་དང༌། ནང་དོན་རིག་པས་ཚན་རིག་ལ་བརྟེན་པ་ཡིན་ན། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཕན་བདེ་ཆེན་པོ་བསྒྲུབ་ཐུབ་ཀྱི་རེད། ད་ལྟ་ཚན་རིག་དང་ནང་དོན་རིག་པ་གཉིས་ཡར་རྒྱས་འགྲོ་བཞིན་པ་དང༌། ཉིན་ཞིག་ཡར་རྒྱས་ཀྱི་མཐར་ཐུག་པའི་སྐབས་ལ་ཚན་རིག་དང་ནང་དོན་རིག་པ་གཉིས་ཀ་ མཉམ་དུ་སླེབས་ཡོང་གི་རེད། དེ་དུས་ཚན་རིག་དང་ནང་དོན་རིག་པ་གཉིས་ལོགས་སུ་སོ་སོར་མ་བསྡད་པར་གཅིག་པ་ཆགས་ འགྲོ་གི་རེད། ཅེས་གསུངས་མྱོང་བ་དེ་ཡང་དག་པའི་ལྟ་ཚུལ་རླབས་ཆེན་ཞིག་རང་རེད།

དུས་རབས་བཅུ་གཅིག་པ་དང་བཅུ་གཉིས་པ་སོ་ སོར་གྲགས་ཅན་ལྷ་ཆོས་རིག་པ་བ་ཕ་རན་སིའི་ Perter-ablard དང༌། ཨི་ཊ་ལིའི་ Thomas-Aquinas སོགས་ལྷ་ཆོས་རིག་པ་བ་བརྒྱ་ཕྲག་མང་པོས་ཡེ་ཤུ་ཆོས་ལུགས་འདི་བཞིན་ཡང་དག་པའི་ ཚན་རིག་གི་ལྟ་གྲུབ་རང་བཞིན་དང་མཐུན་ཐབས་ཆེད་འབད་བརྩོན་ཡོད་རྒུ་རྩལ་སྦྲུགས་ བྱས་ཀྱང་གྲུབ་འབྲས་གང་ཡང་མ་སོན། སྤྱིར་བཏང་ནས་བཤད་ན་ནུབ་ཕྱོགས་པའི་ཆོས་ལུགས་མང་ཆེ་བ་ཞིག་ཤར་ཕྱོགས་པའི་ཆོས་ ལུགས་ཁག་དང་བསྡུར་ན་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་ཡང་དག་པ་ཞིག་ཏུ་གྱུར་ཐུབ་མེད། དེའི་རྒྱུ་མཚན་ནི་ནུབ་ཕྱོགས་པ་ཕལ་མོ་ཆེས་ལོ་ངོ་བརྒྱ་ཕྲག་མང་པོའི་རིང་སོ་ སོའི་འཁོར་ཡུག་འཛུགས་སྐྲུན་དང་དཔལ་འབྱོར་འདུ་འགོད་སོགས་ཀྱི་ཆེད་ཧམ་སེམས་ དྲག་པོས་ནུས་ཤུགས་ཡོད་རྒུ་འདོན་རྒྱུར་གཙོར་འདོད་བྱས་ཏེ་སོ་སོའི་ཆོས་ལུགས་ ཁྱབ་སྤེལ་དང་སྲུང་སྐྱོབ་སློབ་སྦྱོང་སོགས་ཀྱིས་མཚོན་ཆོས་ལུགས་དང་འབྲེལ་བའི་ བྱེད་སྐོ་འགངས་ཆེའི་རིགས་མང་ཆེ་བ་ཞིག་སྣང་མེད་བསྐྱུར་འཇོག་བྱས་པའི་རྐྱེན་གྱིས་ཡིན་སྲིད། དེ་བཞིན་འཛམ་གླིང་འདིའི་ཆོས་ལུགས་ཕལ་མོ་ ཆེས་སྙིང་རྗེའི་རྣམ་གཞག་ཅིག་བཤད་ཀྱི་ཡོད་ཀྱང༌། ཆོས་ལུགས་མང་ཆེ་བ་ལམ་དང་ལུགས་སྲོལ་ཙམ་དང་འཕྲལ་སེལ་གྱི་དགོས་མཁོ་ཁོ་ནར་ དམིགས་ནས་གསུངས་པ་ཤ་སྟག་ལས། འགྲོ་བ་མི་དང་སྲོག་ཆགས་འབུ་སྲིན་ཚུན་ཆད་ཀྱི་གཞི་རྩའི་ཁེ་ཕན་ལ་ཆེད་དམིགས་ ཀྱིས་གསུངས་པ་ཞིག་མིན་སྟབས། ཆོས་ལུགས་དེ་ཚོའི་ནང་གི་སྙིང་རྗེའི་རིགས་ཀྱང་སེམས་ཅན་སྤྱི་སྙོམས་ལ་ཁྱབ་པའི་ གཞན་དོན་ཁུར་འཁྱེར་གྱི་སྙིང་རྗེ་ལྟ་བུ་མ་ཡིན།

བདག་ཅག་གི་སྟོན་པ་བཀའ་དྲིན་ཅན་གྱིས་ཀུན་ ཤེས་ཀཽའུ་ཎི་ན་ཡ། རྟ་ཐུལ། རླངས་པ་སོགས་འཁོར་ལྔ་སྡེ་ལ་བཀའ་དང་པོ་བདེན་པ་བཞིའི་ཆོས་འཁོར་ཐོག་མར་བསྐོར་ བ་ནས་བཟུང་ཡུལ་དང་དུས་དང་གདུལ་བྱའི་ཁམས་མོས་སོགས་དང་སྒོ་བསྟུན་ནས་བསྐོར་ སྟབས། སྙིང་རྗེའི་ངོ་བོ་དང་ཁྱབ་ཁོངས་སོགས་ཀྱི་ཐད་ནང་ཆོས་ཀྱི་ཐེག་པ་གོང་འོག་སོགས་ ནས་བཤད་ཚུལ་མི་འདྲ་བ་དུ་མ་ཞིག་ཡོད། དཔེར་ན། ཐེག་དམན་གྱི་མདོ་སྡེ་སྡེ་སྣོད་སོགས་ནས་སྙིང་རྗེའི་རྣམ་གཞག་ཅིག་བཤད་ཀྱི་ཡོད་ ཀྱང༌། དེ་ནི་གཙོ་བོ་རང་དོན་ཡིད་བྱེད་ཀྱིས་རྩིས་ཟིན་པའི་སྙིང་རྗེ་ཞིག་ལས་གཞན་དོན་ ཁུར་འཁྱེར་གྱི་སྙིང་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཚད་གཞི་ངེས་ཅན་ལ་སླེབས་པ་དེ་འདྲ་མ་ཡིན། འོན་ཀྱང་སྙིང་རྗེ་དེ་ཚོའི་གྲས་གཞན་དོན་ཁུར་འཁྱེར་གྱི་སྙིང་རྗེ་དང་རྩ་བའི་ཆ་ ནས་རིགས་འདྲ་ཙམ་དུ་ངེས་པས། དེས་གཞན་དོན་ཁུར་འཁྱེར་གྱི་སྙིང་རྗེ་རང་རྒྱུད་ལ་བསྐྱེད་པར་ནུས་པ་དམིགས་བསལ་འདོན་ཐུབ། ཆོས་ཡང་དག་པར་སྡུད་པའི་མདོ་ལས། སངས་རྒྱས་ཐོབ་པར་འདོད་པས་ཆོས་མང་པོ་ལ་བསླབ་པར་མི་བགྱི་ཡི། ཆོས་གཅིག་ལ་བསླབ་པར་བགྱིའོ། དེ་གང་ཞེ་ན་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོའོ། གང་ལ་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་ཡོད་པ་དེ་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལག་མཐིལ་དུ་ཡོད་ པ་ལྟར་འགྱུར་རོ།། ཞེས་གསུངས་པས། གཞན་དོན་ཁུར་འཁྱེར་གྱི་སྙིང་རྗེའམ་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་ནི་ནང་པ་སངས་རྒྱས་པའི་ ཆོས་ཚུལ་སྤྱི་དང༌། ལྷག་པར་དུ་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ལམ་གྱི་སྲོག་ཤིང་ལྟ་བུ་ཞིག་ཡིན་པས། དེ་ལྟའི་སྙིང་རྗེ་དེ་རང་རྒྱུད་ལ་མ་སྐྱེས་ན་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ལམ་གྱི་ཡོན་ཏན་གང་ཡང་རང་རྒྱུད་ལ་སྐྱེ་མི་ཐུབ།

གཞན་ཡང༌། ནང་པའི་ཆོས་ལུགས་འདི་བཞིན་ཆོས་ལུགས་གཞན་དག་དང་མི་འདྲ་བར་མི་རིགས་དང་ས་ཁུངས། རིགས་རུས་མཐོ་དམན་དང་གཟུགས་བཟང་ངན། སྟོབས་ཆེ་ཆུང་དང་ཐོབ་གོ་ས། དྲག་ཞན་དང་དབུལ་ཕྱུག མི་དང་འབུ་སྲིན། ལྷ་དང་ལྷ་མ་ཡིན་སོགས་ཀྱི་དབྱེ་བ་མེད་པར་སེམས་ཅན་ཐུན་མོང་ལ་ཕན་བདེ་ཉག་གཅིག་ བྱེད་ཐུབ་པའི་ཆོས་ལུགས་ཤིག་ཡིན། དེའི་རྒྱུ་མཚན་ནི་འབྲེག་མཁན་གྱི་རིགས་ལས་ཉེ་བ་འཁོར་དང་མཁར་བའི་བུ་ཙུནྡ་ སོགས་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་དང༌། ཁོང་གི་ཉེ་འཁོར་དུ་གདོལ་བ་དང༌། ཤན་པ། ཉ་པ། ལྷམ་མཁན་གྱི་རིགས་སོགས་དམན་པའི་རིགས་ལས་རབ་ཏུ་བྱུང་བའི་དགེ་སློང་བརྒྱ་ཕྲག་ མང་པོ་དང༌། ལྷག་པར་དུ་ངའི་བསྟན་པ་ལ་རིགས་མི་གཙོ། རུས་མི་གཙོ། བསླབ་པ་གཙོ། ཞེས་དང༌། ངའི་བསྟན་པ་ལ་རིགས་མི་གཙོ། རུས་མི་གཙོ། སྒྲུབ་པ་གཙོ། ཞེས་སོགས་གསུངས་པ་དང༌། ས་བླའི་ལྷ་དང་དེ་བཞིན་བར་སྣང་ལྷ། །དེ་དག་སྒྲ་སྐད་འཇུག་པ་ཅི་འདྲ་བ། །དེ་ལྟར་དེ་ལ་དེ་ཡི་སྒྲ་ཡང་འཇུག །རྣམ་པར་ངེས་བདེན་གཏམ་ཡང་དེ་འདྲའོ། །ངང་པ་ཁྲུང་ཁྲུང་ཀ་ལ་པིང་ཀ་དང༌། །རྨ་བྱ་ནེ་ཙོ་ཁུ་བྱུག་ཤང་ཤང་ཏེའུ། །རི་སྐེགས་དང་ནི་ངུལ་པ་ཀུ་ནལ་ཀུན། །ཇི་ལྟའི་སྐད་ཀྱིས་དེ་ནི་ཚིམ་པར་བྱེད། །སྟག་དང་སེངྒེ་དེ་བཞིན་དོམ་དང་སྦྲེའུ། །གཟིག་དང་བྱི་ལ་རི་དྭགས་གླང་ཆེན་བསེ། །རྟ་དང་ཁྱི་དང་ཕག་དང་འུག་པ་ཀུན། །ཇི་ལྟའི་སྐད་ཀྱིས་དེ་ནི་ཚིསྦྲ་པར་བྱེད། །གང་དག་རྐང་བཞི་པ་དང་རྐང་གཉིས་པ། །རྐང་མང་དང་ནི་དེ་བཞིན་རྐང་མེད་རྣམས། །བསྐུལ་དང་ཆད་པས་བཅད་དང་ཕན་གདགས་ཕྱིར། །ཀུན་ལ་དེ་ཡི་སྒྲ་སྐད་ཤེས་པ་འཇུག །སེམས་ཅན་གང་དག་སྟོང་གསུམ་འཇིག་རྟེན་ན། །རབ་བབ་འབྲིང་ངམ་འོན་ཏེ་ཐ་མའམ། །དམྱལ་བ་དུད་འགྲོ་གཤིན་རྗེའི་འཇིག་རྟེན་དང༌། །ལྷ་མི་རྣམས་དང་དེ་ནི་སྐད་ཀྱང་མཐུན། །ཇི་ལྟར་རིགས་པར་བྱེད་པ་སྟོན་ཀྱང་ནི། །མི་སེམས་འདུ་ཤེས་མེད་ཅིང་རྟོག་པ་མེད། ། ཅེས་སོགས་མང་དུ་གསུངས་པས་ལེགས་པར་མཁྱེན་ཐུབ་པ་ཞིག་རེད། དེ་འདྲའི་རླབས་ཆེ་ཞིང་གཏིང་ཟབ་པའི་ཐེག་ པ་ཆེ་ཆུང་སྔགས་དང་བཅས་པ་ཆ་ཚང་བའི་ཆོས་ལུགས་འདི་རྒྱ་གར་འཕགས་པའི་ཡུལ་དུ་ འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་བརྒྱུད་རིམ་མི་འདྲ་བ་མང་པོ་ཞིག་བྱུང་ཡོད། དཔེར་ན། བདག་ཅག་གི་སྟོན་པ་སྐུ་འཚོ་བཞུགས་ཀྱི་སྐབས་སུ་ཆོས་ལུགས་འདི་དར་སའི་ཁྱབ་ཁོངས་ ཆེ་ཆུང་དང༌། དར་ཡུན་རིང་ཐུང༌། དགེ་འདུན་གྱི་སྡེ་མང་ཉུང་སོགས་ལ་མ་ལྟོས་པར་གང་ལྟར་ཐེག་པ་ཆེ་ཆུང་སྔགས་དང་བཅས་པ་ཆ་ཚང་བ་ཞིག་དར་ཡོད།

སྟོན་པ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་རྗེས་སུ། བདག་ཅག་གི་སྟོན་པས། ང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་འོག་ཏུ་ངའི་གསུང་རྣམས་ཀྱི་ཐོག་མར་འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་ པ་དུས་གཅིག་ན། སོགས་མཚམས་སྦྱོར་གྱི་ཚིག་རྣམས་བསྡུས་ལ་ཆུག་ཤིག་ཅེས་ཉེ་གནས་ཀུན་དཀའ་བོ་ལ་ བཀའ་བསྩལ་བ་བཞིན། ཉན་ཐོས་འོད་སྲུང་དང་ཉེ་བར་འཁོར་ཀུན་དགའ་བོ་སོགས་དགྲ་བཅོམ་པ་བདུན་གྱིས་སངས་ རྒྱས་ཀྱི་གསུང་རྣམས་བཀའ་བསྡུ་རིམ་པ་གསུམ་བྱས་པ་དང༌། ལྷག་པར་དུ་སངས་རྒྱས་མྱ་ངན་འདས་ནས་དུས་རབས་དང་པོའི་མཇུག་བར་ཀུན་དགའ་བོ་དང༌། ཤ་ནའི་གོས་ཅན། ཉེར་སྦས་སོགས་བསྟན་པའི་གཏད་རབས་བདུན་དང༌། ཡན་ལག་འབྱུང་དང༌། མ་ཕམ་པ། ནགས་ན་གནས་ལ་སོགས་པའི་འཕགས་པའི་གནས་བརྟན་བཅུ་དྲུག་གིས་གཙོས་ནང་ཆོས་ཀྱི་ རྒྱུད་འཛིན་པ་ཕལ་མོ་ཆེ་ཉན་ཐོས་སྡེ་བའི་དགེ་འདུན་གྱི་སྡེ་ཤ་སྟག་ཡིན་སྟབས་ ལུང་བ་དེའི་ཡུལ་དབུས་དང་ཡུལ་དེའི་ཕྱོགས་མཐའ་ཀུན་ཏུ་ཕལ་ཆེན་སྡེ་བ་ལྔ་དང༌། གཞི་ཐམས་ཅད་ཡོད་པར་སྨྲ་བ་བདུན། གནས་བརྟན་སྡེ་བ་གསུམ། མང་བཀུར་བ་གསུམ་སོགས་ཉན་ཐོས་སྡེ་བ་བཅོ་བརྒྱད་ཀྱིས་མཚོན་ཉན་ཐོས་ཀྱི་སྡེ་ཁག་༼ མདོ་སྡེ་བའི་གྲུབ་མཐའ་རང་སྐྱ་ཐུབ་པ་སྟོན་པའི་གཞུང་དང་དེ་འཛིན་སྐྱོང་སྤེལ་ གསུམ་བྱེད་པའི་ལུགས་སྲོལ་ཞིག་ཟུར་དུ་རང་རེའི་བོད་ཁམས་སུ་བྱུང་མེད་ཀྱང༌། མདོ་སྡེ་བའི་འདོད་ཚུལ་ཕལ་མོ་ཆེ་ཞིག་མཛོད་རང་འགྲེལ་དང༌། དེ་བཞིན་མངོན་པ་ཀུན་བཏུས་རྩ་འགྲེལ་དང༌། ཚད་མའི་བསྟན་བཅོས་སྡེ་བདུན་མདོ་དང་བཅས་པ་རྣམས་ལས་མང་དུ་འབྱུང་ཞིང༌། ལེགས་ལྡན་འབྱེད་དང་ཞི་འཚོ་ཡབ་སྲས་ཀྱི་གཞུང་དག་ཏུའང་ཐོར་བུའི་རིགས་མང་དུ་ འབྱུང་བཞིན་ཡོད། ༽མི་འདྲ་བའི་བསྟན་པ་ཤུགས་ཆེ་དར། ཐེག་ཆེན་གྱི་མདོ་སྡེ་ཕལ་མོ་ཆེ་ལྷ་དང་ ཀླུའི་རིགས་ཀྱིས་རང་རང་གི་གནས་སུ་གདན་དྲངས་པ། ལྷག་པར་དུ་ལྷག་ལུས་ཐེག་ཆེན་གྱི་མདོ་སྡེ་མང་པོ་ཞིག་ཉན་ཐོས་སྡེ་བའི་མདོ་སྡེ་ ཁག་དང་གཞི་གཅིག་ཏུ་བསྲེས་ནས་བཀའ་བསྡུ་བྱས་པར་བརྟེན། ཐེག་ཆེན་གྱི་བསྟན་པ་སྤྱི་དང་ཡང་དགོས་གསང་བ་སྔགས་ཀྱི་བསྟན་པ་ཡོངས་ཁྱབ་རང་བཞིན་དུ་དར་རྒྱས་བྱུང་མེད་པ་རེད།

དུས་རབས་དང་པོའི་རྗེས་རོལ་ཙམ་ནས་ཐེག་ ཆེན་གྱི་བསྟན་པ་འཛིན་པའི་གནས་བརྟན་དགྲ་བཅོམ་པ་དགའ་བོ་བྱ་བ་བྱོན་ཞིང༌། ཁོང་གི་དུས་སུ་བཙུན་པ་ཨ་བི་ཏརྐ། བི་ག་ཏ་ར་ག་དྷཱ་ཛ། དི་བྱ་ག་ར་གུཔ྄ཏ། རཱ་ཧུ་ལ་མི་ཏྲ། ཛྙཱ་ན་ཏ་ལ། སངྒ་ཏ་ལ་སོགས་ཀྱིས་བྱམས་པ་དང༌། འཇམ་དཔལ། སྤྱན་རས་གཟིགས། གསང་བའི་བདག་པོ་སོགས་ལས་ཤེར་ཕྱིན་མདོ་སྡེ་རིན་པོ་ཆེ་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་རྒྱལ་ པོའི་མདོ་ལ་སོགས་པའི་ཐེག་ཆེན་གྱི་ཆོས་སྐོར་དངོས་སུ་གསན་པ་མ་ཟད། སྐབས་དེའི་ཡས་མས་སུ་ཆོས་རྒྱུན་གྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐོབ་པའི་ཐེག་ཆེན་གྱི་སློབ་ དཔོན་ལྔ་བརྒྱ་ཙམ་བྱུང་བ་དང༌། དེ་དག་ལས་ཀྱང་ཐེག་ཆེན་པ་དུ་མ་འཕེལ། དེ་རྣམས་དང་དུས་མཚུངས་སུ་འཕགས་པ་དཀོན་མཆོག་བརྩེགས་པ་འབུམ་པ། འཕགས་པ་ཕལ་མོ་ཆེ་འབུམ་པ། ལང་དཀར་གཤེགས་པ་ཉིས་ཁྲི་ལྔ་སྟོང་པ། རྒྱན་སྟུག་པོ་བཀོད་པ་སྟོང་ཕྲག་བཅུ་གཉིས་པ། ཆོས་ཡང་དག་པར་སྡུད་པ་སྟོང་ཕྲག་བཅུ་གཉིས་པ་སོགས་ཐེག་ཆེན་གྱི་མདོ་སྡེ་ཕལ་མོ་ ཆེ་ཡང་ལྷ་དང༌། ཀླུ་དང༌། དྲི་ཟ་དང༌། སྲིན་པོ་ལ་སོགས་པའི་ཡུལ་ཐ་དད་པ་རྣམས་ནས་མི་ཡུལ་དུ་ཕེབས་ཤིང༌། ཁྱད་པར་ཀླུའི་ཡུལ་ནས་བྱུང་བ་མང༌། དེའི་ཚེ་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་སྙན་པས་ཕྱོགས་ཐམས་ཅད་དུ་ཁྱབ་པས། སྐབས་དེ་ནས་བཟུང་དགེ་སློང་བདེ་བྱེད་༼ དགེ་སློང་འདི་ཤོ་ལོ་ཀ་སྟོང་ཕྲག་བཅུ་གཉིས་ཡོད་པའི་རིག་པའི་རྒྱན་མཛད་པ་པོ་ ཡིན། བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་འགར་བསྟན་བཅོས་དེར་ཤོ་ལོ་ཀ་འབུམ་ཕྲག་བཅུ་གཉིས་ཡོད་ཚུལ་བཤད་པ་དེ་ངག་སྒྲོས་འཆུགས་པ་ཡིན་ཚུལ་ཏཱ་ར་ནཱ་ཐས་རྒྱ་གར་ཆོས་འབྱུང་དུ་བཤད། ༽སོགས་ཉན་ཐོས་སྡེ་བའི་དགེ་སློང་དག་གིས་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་བསྟན་པ་འདི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བཀའ་མ་ཡིན་ཞེས་ནན་གྱིས་བསྒྲགས་སྟབས། ཐེག་ཆེན་གྱི་བསྟན་པ་བདེ་བླག་ངང་དར་རྒྱས་བྱུང་བར་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་གནོད་པ་ཚབས་ཆེན་ཐེབས། དེ་ལྟ་ན་ཡང་སྐབས་དེའི་དུས་ཞལ་བཞུགས་པའི་ཐེག་ཆེན་གྱི་སློབ་དཔོན་ལྔ་བརྒྱས་རྟེན་འབྲེལ་གྱི་གནད་དུ་མར་དགོངས་ནས་འཕགས་པ་ཤཱ་རིའི་བུའི་འཁྲུངས་གནས་ནཱལནྡཱ་སྟེ་བོད་སྐད་དུ་རྒྱུན་སྟེར་ཞེས་འབོད་པའི་གནས་མཆོག་དེ་ནས་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་རྒྱ་ཆེར་བསྟན་པར་མཛད་པ་མ་ཟད། བྲམ་ཟེ་མཐོ་བཙུན་གྲུབ་རྗེ་དང་བདེ་བྱེད་བདག་པོ་སྐུ་མཆེད་སོགས་བསྟན་པའི་སྦྱིན་བདག་དུ་མས་གཙུག་ལག་ཁང་བརྒྱད་ཙམ་བཞེངས་ནས་ཐེག་ཆེན་གྱི་གླེགས་བམ་འབྱུམ་ཕྲག་བརྒྱ་ཙམ་ཉར་ཚགས་ཡང་དག་པར་བྱས་པ་དང༌། ཕྱིས་བཙུན་པ་དགའ་བོ་དང་ཡང་དག་བདེན་སོགས་ཀྱིས་རྣམ་རིག་པའི་ལྟ་བ་སྟོན་པའི་བསྟན་བཅོས་མང་དུ་མཛད་པ་སོགས་ཀྱིས་ཐེག་ཆེན་གྱི་བསྟན་པ་སྔར་ལྷག་འཕེལ་རྒྱས་ཆེན་པོ་བྱུང༌།

གོང་གསལ་ལྟར་སྐབས་དེའི་ཡས་མས་སུ་བྱོན་པའི་ཐེག་ཆེན་གྱི་སློབ་དཔོན་ལྔ་བརྒྱ་རྗེས་འབྲང་དང་བཅས་པ་རྣམ་རིག་སྨྲ་བ་དང་རྣམ་རིག་སྨྲ་བའི་རྗེས་འཛིན་པ་ཤ་སྟག་ཡིན་པ་ཕྱོགས་མང་པོ་ཞིག་ནས་ཚོད་དཔག་བྱེད་མི་ཐུབ་པ་མེད་མོད། འོན་ཀྱང་སྐབས་དེ་དག་ཏུ་རྣམ་རིག་པའི་ལྟ་གྲུབ་དེ་རང་ཚུགས་ཐུབ་པའི་ལྟ་གྲུབ་ཅིག་གི་རྣམ་པར་ཆགས་ཐུབ་མེད་པ་ལོ་རྒྱུས་ཀྱིས་བདེན་དཔང་བྱེད་ཐུབ། ཕྱིས་བྲམ་ཟེ་སྒྲ་གཅན་འཛིན་བཟང་པོ་བྱོན་ ནས་ལྷ་དང་མིའི་རྣམ་པར་བྱོན་པའི་ཐེག་ཆེན་གྱི་སློབ་དཔོན་བརྒྱ་ཕྲག་འགའི་མདུན་ནས་མདོ་རྒྱུད་ཀྱི་ཆོས་མང་པོ་ཁོང་དུ་ཆུབ་པར་བྱས་ཐོག་ནཱལནྡཱར་བྱོན་ཏེ་ཐེག་པ་ ཆེན་པོའི་དབུ་མའི་ཚུལ་ལུགས་དང་མཐུན་པའི་ཆོས་མང་དུ་གསུངས། དེ་དང་དུས་མཚུངས་སུ་བཙུན་པ་ཀ་མ་ལ་གརྦྷ་སོགས་དབུ་མའི་ལྟ་གྲུབ་སྨྲ་བའི་སློབ་ དཔོན་བརྒྱད་ཙམ་བྱུང་བ་མ་ཟད། བཙུན་པ་བྲ་ཀཱ་ཤ་དྷརྨ་མ་ཎིས་འདུས་བ་ཆེན་པོ་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱ་བ་ལེའུ་སྟོང་ཡོད་ པའི་མདོ་སྡེ་འདི་ཉིད་ཀླུ་ཡུལ་ནས་སྤྱན་དྲངས་པ་དང༌། དེ་རྗེས་མདོ་སྡེ་ལང་ཀར་གཤེགས་པ་དང༌། རྔ་བོ་ཆེའི་མདོ། འཇམ་དཔལ་རྩ་རྒྱུད། དུས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་སོགས་མདོ་རྒྱུད་དུ་མ་ནས་ལུང་གིས་ཡང་ཡང་བསྔགས་པའི་མགོན་པོ་ ཀླུ་སྒྲུབ་གྲགས་པའི་སྐྱེས་བུ་དམ་པ་འདི་ཉིད་བྱོན་ནས་རྒྱ་གར་ཡུལ་དབུས་དང༌། ཡུལ་དེའི་ལྷོ་ཕྱོགས་ཁུལ། དཔལ་གྱི་རི་སོགས་སུ་ཕེབས་ནས་ཐེག་ཆེན་གྱི་ཆོས་མང་དུ་གསུངས་པ་མ་ཟད། གཙུག་ལག་ཁང་དང་མཆོད་རྟེན་བྱེ་བ་ལྷག་ཙམ་བཞེངས། ལྷག་པར་དུ་ཀླུ་ཡུལ་ནས་ཤེར་ཕྱིན་འབུམ་པ་སོགས་སྦྱན་དྲངས་ནས་གཏམ་གྱི་ཚོགས་དང༌། རིགས་པའི་ཚོགས། བསྟོད་པའི་ཚོགས་ཏེ་ཚོགས་གསུམ་གྱི་རིགས་མཛད་ནས་བཀའ་འཁོར་ལོ་གསུམ་གྱི་དགོངས་ དོན་ཆེས་ཤིན་ཏུ་གསལ་བར་བཀྲལ་བའི་དབུ་མ་པ་སྤྱིའི་ཤིང་རྟའི་སྲོལ་རྒྱ་ཁྱབ་ཏུ་ ཕྱེ་བ་མ་ཟད། རྣམ་འགྲེལ་ལས་བཤད་པ་ལྟར་གྱི་མདོ་སྡེ་བ་དང༌། གནས་མ་བུ་བའི་སྡེ་བ་འགའ་ཤས་ཕུད་པས་ཐེག་ཆེན་གྱི་ཆོས་ཤེར་ཕྱིན་འབུམ་པ་སོགས་ སངས་རྒྱས་ཀྱི་བཀའ་རུ་མི་བརྩི་བའི་ཉན་ཐོས་དངོས་སྨྲ་བ་རྣམས་རིགས་པའི་རྩལ་ཤུགས་དྲག་པོས་ཅི་ཡང་སྨྲ་མི་ནུས་པའི་གནས་སུ་བཀོད། ༼རྗེ་བཙུན་བྱམས་མགོན་གྱིས་མཛད་པའི་མདོ་སྡེ་རྒྱན་དང༌། ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱིས་མཛད་པའི་ཞིབ་མོ་རྣམ་འཐག ཨརྱ་དེ་བས་མཛད་པའི་དབུ་མ་བཞི་བརྒྱ་བ། ལེགས་ལྡན་འབྱེད་ཀྱིས་མཛད་པའི་དབུ་མ་སྙིང་པོ། དེའི་རང་འགྲེལ་རྟོག་གེའི་འབར་བ། ཞི་བ་ལྷས་མཛད་པའི་བསླབ་པ་ཀུན་ལས་བཏུས་པ། སྤྱོད་འཇུག་ཆེན་མོ་སོགས་ཀྱི་ནང་དུ་ཕྱི་རོལ་མུ་སྟེགས་པས་འདོད་པའི་རྟོག་གེའི་ཚིག་དོན་བཅུ་དྲུག་དང༌། ཐེག་ཆེན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བཀར་མི་འདོད་པའི་ཉན་ཐོས་དངོས་སྨྲ་བ་རྣམས་ཞིབ་མོའི་ལུགས་སུ་བྱས་ནས་བཀག་གནང་ཡོད། ༽ སློབ་མའི་ཚོགས་ཀྱང་ཨརྱ་དེ་བ་དང༌། སངས་རྒྱས་བསྐྱངས། ཟླ་བ་གྲགས་པ། ཀླུའི་བྱང་ཆུབ། ཀླུའི་བཤེས་གཉེན་སོགས་ཀྱིས་གཙོས་བསྟན་འཛིན་གྱི་སྐྱེས་བུ་ས་ཡི་རྡུལ་དང་མཉམ་པ་བྱུང་ཞིང༌། དངོས་སློབ་སངས་རྒྱས་བསྐྱངས་ཀྱིས་བམ་པོ་གཅིག་དང་ཤོ་ལོ་ཀ་ཆིག་བརྒྱ་བཞི་བཅུ་ཡོད་པའི་དབུ་མ་རྩ་ཤེས་ཀྱི་འགྲེལ་བ་བུདྡྷ་པཱ་ལི་ཏ་མཛད་དེ་རྩ་ཤེས་སུ་གསལ་བའི་རིགས་པ་རྣམས་ཐལ་འགྱུར་བའི་ལུགས་སུ་བཀྲལ་ཞིང་རང་རྒྱུད་ཀྱི་གཏན་ཚིགས་མ་བཤད་པ་དང༌། དེ་རྗེས་ལེགས་ལྡན་འབྱེད་ཀྱིས་རྩ་ཤེའི་འགྲེལ་བ་ཤེས་རབ་སྒྲོན་མེར་བུདྡྷ་པཱ་ལི་ཏ་རྩ་ཤེས་ཀྱི་འགྲེལ་བ་ཚད་ལྡན་ཞིག་མ་ཡིན་པའི་རྩོད་གླེང་ཤུགས་ཆེ་བྱས་ཏེ་རང་རྒྱུད་ཀྱི་གཏན་ཚིགས་ངེས་པར་དུ་འགོད་དགོས་པའི་རྒྱུ་མཚན་བགྲངས་ཐོག་དབུ་མ་རང་རྒྱུད་པའི་ཤིང་རྟའི་སྲོལ་ཕྱེས།

དེའི་འོག་ཏུ་སློབ་དཔོན་ཟླ་གྲགས་ཀྱིས་འགྲེལ་བ་ཚིག་གསལ་དུ་ལེགས་ལྡན་འབྱེད་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་བསྐྱངས་ལ་འཕངས་པའི་སྐྱོན་དེ་རྣམས་སློབ་དཔོན་སངས་རྒྱས་བསྐྱངས་ལ་མི་འཇུག་པ་དང༌། རང་རྒྱུད་ཀྱི་གཏན་ཚིགས་ཁས་ལེན་པར་གནོད་བྱེད་དང་ཁས་ལེན་མི་རིགས་པའི་སྒྲུབ་བྱེད་བརྒྱ་ཕྲག་མང་པོ་བཀོད་ནས་འཕགས་པའི་དགོངས་པ་ཐལ་འགྱུར་བའི་ལུགས་སུ་བཀྲལ་བས་དབུ་མ་ཐལ་འགྱུར་བའི་ཤིང་རྟའི་སྲོལ་ཡང་དག་པར་ཕྱེས་པ་དང༌། དེ་རྗེས་ཞི་འཚོ་ཡབ་སྲས་ཀྱི་འཕྲིན་ལས་ལ་བརྟེན་ནས་རང་རྒྱུད་པ་༼ བྱེ་མདོ་གཉིས་ཀྱིས་བདེན་བཞི་སྟོན་པའི་མདོ་དང༌། སེམས་ཙམ་པས་མདོ་སྡེ་དགོངས་འགྲེལ། དབུ་མ་པས་འཁོར་ལོ་བར་བའི་མདོར་ཁུངས་བཅོལ་གྱི་ཡོད། དབུ་མ་རང་རྒྱུུད་པ་དང་ཐལ་འགྱུར་བ་ནང་གསེས་གཉིས་པོར་ཁུངས་བཅོལ་སའི་མདོ་ཟུར་དུ་མེད། དེ་གཉིས་གཙོ་བོ་འཁོར་ལོ་བར་བའི་དགོངས་པ་བཀྲལ་ཚུལ་ལ་མི་འདྲ་བ་གཉིས་བྱུང་བས་ མིན་ནམ་སྙམ་པ་ལྟ་བུ་ཞིག་ྋགོང་ས་མཆོག་ནས་བཀའ་གནང་འདུག ༽ལའང་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་དབུ་མ་རང་རྒྱུད་པ་སོགས་སུ་གྱེས། དེ་ཙམ་མ་ཟད་སློབ་དཔོན་དེ་དག་གིས་ཀྱང་ སློབ་མ་མང་དུ་བསྐྱངས་པ་དང་སློབ་མ་དེ་དག་ལའང་ཡང་སློབ་ལྟ་བུ་མང་དུ་བྱུང༌། ལྷག་པར་དུ་རྡོ་འཇོག་དང༌། དཔལ་ནཱལནྡཱ། བི་ཀ་རམ་ཤི་ལའི་གཙུག་ལག་ཁང་སོགས་ཀྱིས་མཚོན་ཐོས་བསམ་སློབ་གཉེར་བྱེད་སའི་ཆོས་ གཞི་མི་འདྲ་བ་དྲུག་སྟོང་ལྷག་ཙམ་ཞིག་ཡུལ་དེའི་ས་ཕྱོགས་གང་སར་གསར་བཞེངས་བྱས་པ་སོགས་ཀྱིས་ཐེག་ཆེན་གྱི་བསྟན་པའི་གཞི་རྐང་ལོ་ངོ་བརྒྱ་ཕྲག་མང་པོའི་རིང་ཚུགས་པར་བྱས། དེ་ཕྱིས་ས་གསུམ་བརྙེས་པ་འཕགས་པ་ཐོགས་ མེད་ཞབས་བྱོན་ཏེ་དགའ་ལྡན་དུ་རྗེ་བཙུན་བྱམས་མགོན་གྱི་མདུན་ནས་མངོན་རྟོགས་ རྒྱན་དང༌། མདོ་སྡེ་རྒྱན། དབུས་མཐའ་རྣམ་འབྱེད་སོགས་བྱམས་ཆོས་སྡེ་ལྔས་མཚོན་མདོ་རྒྱུད་ཀྱི་དགོངས་དོན་བཀྲལ་བའི་བསྟན་བཅོས་མང་དུ་གསན་བསམ་གྲུབ་ནས་མི་ཡུལ་དུ་ཕེབས་བཞུད་ཀྱིས་སའི་དངོས་གཞི། གཏན་ལ་དབབ་པ་བསྡུ་བ། གཞི་བསྡུ་བ། རྣམ་གྲངས་བསྡུ་བ། སྒོ་བསྡུ་བ་སྟེ་ས་སྡེ་ལྔ་དང༌། ཐེག་པ་ཐུན་མོང་བ་དང་ཐེག་ཆེན་ཐུན་མོང་བའི་སྡོམ་མངོན་པ་ཀུན་བཏུས་དང༌། ཐེག་བསྡུས་སོགས་མཛད་དེ་སེམས་ཙམ་པའི་ཤིང་རྟའི་སྲོལ་ཕྱེས་པ་མ་ཟད། ཁོང་གི་མཛད་པ་འཕྲིན་ལས་ཉག་ཅིག་ལ་བརྟེན་ནས་སྐབས་དེ་དག་ཏུ་སློབ་དཔོན་དབྱིག་གཉེན་གྱིས་གཙོས་ཐེག་ཆེན་གྱི་བསྟན་པ་འཛིན་པའི་དགེ་སློང་ཁྲི་ཕྲག་གཉིས་ཙམ་བྱུང་བ་སོགས་ཀྱིས་ནང་པའི་རྗེས་འཇུག་པ་ཚོས་ཁོང་ལ་ཤིང་རྟ་ཆེན་པོ་གཉིས་པ་ཞེས་པའི་མཚན་གྱིས་གཟེངས་བསྟོད་པར་བྱས།

མདོར་བསྡུས་ནས་བཤད་ན། ཡུམ་ཤེར་ཕྱིན་གྱི་དགོངས་དོན་འགྲེལ་ལུགས་ལ་རྩ་བའི་ཆ་ནས་ཁག་མི་འདྲ་བ་གཉིས་ཙམ་ བྱུང་ཡོད་པར་མངོན་ལ། དེ་ཡང་གཙོ་བོ་རྗེ་བཙུན་འཇམ་དབྱངས་ནས་མགོན་པོ་ཀླུ་སྒྲུབ་སོགས་བརྒྱུད་པའི་དངོས་བསྟན་སྟོང་ཉིད་རིམ་པ་འགྲེལ་བའི་ལུགས་གཅིག་དང༌། རྗེ་བཙུན་བྱམས་མགོན་ནས་འཕགས་པ་ཐོགས་མེད་སོགས་བརྒྱུད་པའི་སྦས་དོན་མངོན་རྟོགས་ཀྱི་རིམ་པ་འགྲེལ་བའི་ལུགས་གཅིག་བཅས་ལུགས་མི་འདྲ་བ་གཉིས་ཡོད། ལུགས་དེ་གཉིས་ཀྱི་ནང་དུ་མ་འདུས་པའི་འགྲེལ་ལུགས་ཕུང་གསུམ་པ་ཞིག་དུས་ད་ལྟའི་བར་དུ་བྱུང་མེད་པར་མངོན་ཞིང༌། བསྟན་པ་དེ་འཛིན་གྱི་སློབ་བརྒྱུད་དེ་དག་ཀྱང་སྡེ་ཚན་དེ་གཉིས་ཀྱི་ཁོངས་སུ་ གཏོགས་པར་སེམས། དེ་བཞིན་གསང་བ་སྔགས་ཀྱི་བསྟན་པར་མཚཽན་ན་བྱ་རྒྱུད་དང་སྤྱོད་རྒྱུད་གཉིས་བདག་ཅག་གི་སྟོན་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མིའི་ འཇིག་རྟེན་འདིར་ཡོངས་ཁྱབ་རང་བཞིན་དུ་བསྟན་པ་ལས། རྒྱུད་སྡེ་ལྷག་མ་རྣལ་འབྱོར་རྒྱུད་དང་རྣལ་འབྱོར་བླ་མེད་ཀྱི་རྒྱུད་གཉིས་ལྷ་ དང་གནོད་སྦྱིན་གྱི་རིགས་འགའ་རེར་མ་གཏོགས་མིའི་འཇིག་རྟེན་འདིར་བསྟན་མེད་པ་ ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་བྱུང་རིམ་ནས་རྟོགས་ཐུབ་པ་ཞིག་རེད། བདག་ཅག་གི་སྟོན་པ་སྐུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ འོག་ཏུ་གསང་བ་སྔགས་ཀྱི་བསྟན་པ་འཛིན་པའི་སློབ་དཔོན་འགས་རྒྱ་གར་ནུབ་ཕྱོགས་ཨོ་ཊི་ཡཱ་ན་སྟྟེ་བོད་སྐད་དུ་ཨོ་རྒྱན་མཁའ་འགྲོའི་གླིང་ཞེས་འབོད་པའི་ཡུལ་ནས་གསང་སྔགས་ཀྱི་རྒྱུད་སྡེ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་གླེགས་བམ་མང་པོ་མི་ཡུལ་འདིར་གདན་ དྲངས་པ་དང༌། སྐབས་དེའི་ཡས་མས་སུ་བྱོན་པའི་གསང་སྔགས་ཀྱི་སློབ་དཔོན་མང་པོས་གསང་བ་སྔགས་ཀྱི་ཆོས་ཚུལ་དག་གསང་ཞིང་སྦས་པའི་བརྟུལ་ཞུགས་ཀྱིས་ཉམས་ལེན་བྱས་པས་དུས་རབས་བདུན་པའི་འགོ་སྟོད་བར་དུ་ཡུལ་དེར་གསང་སྔགས་ཀྱི་ཆོས་དག་འཕེལ་རྒྱས་ཆེན་པོ་ བྱུང་ཐུབ་མེད་པ་རེད། དུས་རབས་བདུན་པའི་འགོ་སྟོད་ནས་བཟུང་གསང་ བ་སྔགས་ཀྱི་ཆོས་ཚུལ་ཆ་ཚང་བ་ཡུལ་དེར་ཡོངས་ཁྱབ་རང་བཞིན་དུ་དར་འགོ་བརྩམས་པས། སྐབས་དེ་ནས་བཟུང་དུས་རབས་བཅུ་གསུམ་པའི་འགོ་སྟོད་བར་དུ་ཐེག་པ་ཆེ་ཆུང་སྔགས་དང་བཅས་པ་ཆ་ཚང་བ་དང་ལྷག་པར་དུ་གསང་བ་སྔགས་ཀྱི་བསྟན་པ་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་འཕེལ་ རྒྱས་ཆེན་པོ་བྱུང་ཡོད།

གཞན་ཡང༌། བདག་ཅག་གི་སྟོན་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ནས་བསྟན་པའི་གཏད་རབས་བདུན་དང༌། དེ་ནས་བསྟན་པའི་གཏད་རབས་བདུན་གྱི་ཐ་མ་ལེགས་མཐོང་གི་སློབ་མ་ཕྱིར་མི་འོང་གློས་མི་འབེབས་པ་དང༌། དེའི་སློབ་མ་གྲགས་ཅན་དུ་བརྩི་བ་ཁ་ཆེ་འདུས་བཟང་སོགས་ཀྱི་དུས་སུ་འདུལ་བསྟན་ དར་རྒྱས་ཆེན་པོ་བྱུང་བ་དང༌། ལྷག་པར་དུ་ཁ་ཆེ་འདུས་བཟང་གི་སློབ་མ་སློབ་དཔོན་དབྱིག་གཉེན་དང༌། དེའི་སློབ་མ་འདུལ་བ་རང་ལས་མཁས་པ་སློབ་དཔོན་ཡོན་ཏན་འོད་ཀྱིས་འདུལ་བ་ལུང་སྡེ་ བཞིའི་བརྗོད་དོན་རྣམས་ཁོག་བསྒྲགས་ནས་གནད་ཚང་བར་བྱས་ཏེ་བརྩམས་པའི་བམ་པོ་དགུ་དང་ཤོ་ལོ་ཀ་ཉིས་སྟོང་བདུན་བརྒྱ་ཡོད་པའི་འདུལ་བ་མདོ་རྩ་དང༌། འདུལ་བ་མདོ་རྩའི་རྣམ་བཤད། འདུལ་བའི་ལག་ལེན་ལས་བརྒྱ་རྩ་གཅིག་པ་སོགས་མཛད་པ་དང༌། དེའི་སློབ་མ་ཤཱཀྱ་འོད་ཀྱིས་སུམ་བརྒྱ་བ། སུམ་བརྒྱ་པའི་རང་འགྲེལ་འོད་ལྡན་དང་བཅས་པ་མཛད་པ་མ་ཟད། སློབ་དཔོན་ཡོན་ཏན་འོད་ལ་སློབ་མ་ཤཱཀྱ་འོད་ཀྱིས་གཙོས་འདུལ་བ་འཛིན་པའི་སློབ་མ་ དགེ་སློང་ལྔ་སྟོང་ཙམ་བྱུང་བ་སོགས་ཀྱིས་འདུལ་བའི་བསྟན་པ་ཤུགས་ཆེ་དར་བར་བྱས། དེ་མིན་སྔོན་དུས་སུ་འཕགས་པ་ཉེར་སྦས་ཀྱི་ དངོས་སློབ་ཟླ་བ་ནོར་བུས་གཙོས་ཉན་ཐོས་དགྲ་བཅོམ་པའི་དགེ་འདུན་པ་ལྔ་བརྒྱས་བྱང་ཕྱོགས་ཀྱི་རི་བོ་འབིགས་བྱེད་ཀྱི་གར་མཁན་གྱི་གཙུག་ལག་ཁང་དུ་ཐུན་མོང་དུ་བྱས་པར་གྲགས་པའི་བསྟན་བཅོས་མངོན་པ་སྡེ་བདུན་གྱི་དགོངས་འགྲེལ་དུ་གྲགས་པ་ཤོ་ལོ་ཀ་ ཆིག་འབུམ་ཡོད་པའི་བྱེ་བྲག་བཤད་མཚོ་ཆེན་མོ་དང༌། དེའི་བཤད་རྒྱུན་བར་མ་ཆད་པ་སློབ་དཔོན་དབྱིག་གཉེན་གྱིས་གསན་ཏེ་མངོན་པ་སྡེ་བདུན་དང་བྱེ་བྲག་བཤད་མཚོ་ཆེན་མོ་སོགས་ཀྱི་བརྗོད་སྙིང་རྣམས་གཅིག་ཏུ་བཏུས་ པའི་བསྟན་བཅོས་གྲགས་ཅན་ཆོས་མངོན་པ་མཛོད་དང༌། དེའི་རང་འགྲེལ་མཛོད་རང་འགྲེལ་དུ་གྲགས་པ་སོགས་བརྩམས་པས། ཆོས་མངོན་པ་མཛོད་ཀྱི་བཤད་རྒྱུན་འཛིན་པའི་སློབ་མ་གྲངས་ཀྱིས་མི་ལང་བ་བྱུང༌།

དེ་ཙམ་མ་ཟད་རིག་པ་ཅན་པས་བཀུར་བའི་སྟོན་ པ་རྐང་མིག་པས་རྟོག་གེའི་མདོ་ཞེས་པའི་བསྟན་བཅོས་འདི་བརྩམས་པ་ནས་བཟུང་ཕྱི་ལུགས་ཀྱི་གཏན་ཚིགས་རིག་པའི་རྣམ་གཞག་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་ཆ་ཚང་མིན་དང་ཡང་དག་མིན་ལ་ མ་ལྟོས་པར་འཕེལ་རྒྱས་ཆེན་པོ་བྱུང་བ་མ་ཟད། དེ་ལྟའི་རྟོག་གེའི་བསྟན་བཅོས་འདི་ཕྱི་ནང་ཐུན་མོང་གི་ཚད་མ་རིག་པ་འཕེལ་རྒྱས་ ཀྱི་ཐོག་མའི་རྨང་གཞི་ལྟ་བུར་ཆགས། དེ་རྗེས་བདག་ཅག་གི་སྟོན་པས་ས་བཅུ་པ་དང་རྒྱན་སྟུག་པོ་བཀོད་པའི་མདོ་སོགས་ནས་ཚད་མ་གསུམ་གྱི་རྣམ་གཞག་དང་ཚད་མ་རིག་པར་ བསླབ་པའི་དགོས་པ་སོགས་མང་དུ་གསུངས། ཕྱིས་སློབ་དཔོན་ཆོས་སྐྱོབ་ཀྱིས་ཚད་མའི་བསྟན་བཅོས་སྨྲ་བའི་སྒོ་ཞེས་པ་མཛད། དེ་ནི་རང་ཅག་ནང་པ་སངས་རྒྱས་པའི་ཚད་མ་རིག་པའི་བསྟན་བཅོས་ཀྱི་ཆེས་ཐོག་མ་དེ་ཡིན། དེ་རྗེས་སློབ་དཔོན་དབྱིག་གཉེན་གྱིས་རྩོད་པ་སྒྲུབ་པ་དང༌། དེའི་སློབ་མ་ཕྱོགས་ཀྱི་གླང་པོས་ཚད་མའི་བསྟན་བཅོས་ཐོར་བུ་བརྒྱ་རྩ་བརྒྱད་དང་ དེ་དག་གི་སྙིང་དོན་གཅིག་ཏུ་བཏུས་པའི་བསྟན་བཅོས་ཚད་མ་མདོ། དཔལ་ཆོས་ཀྱི་གྲགས་པས་ཚད་མ་སྡེ་བདུན། དེའི་སློབ་མ་ལྷ་ཤཀ་གཉིས་ཀྱིས་ཚད་མ་རྣམ་འགྲེལ་གྱི་འགྲེལ་བ། སློབ་དཔོན་དུལ་བ་ལྷས་ཚད་མ་སྡེ་བདུན་ཀ་རྟགས་ཅན་གྱི་འགྲེལ་བ། རྒྱན་མཁན་པོ་ཤེས་རབ་འབྱུང་གནས་ཀྱིས་ཚད་མ་རྣམ་འགྲེལ་གྱི་འགྲེལ་བ། སློབ་དཔོན་ཆོས་མཆོག་གིས་ཚད་མ་རྣམ་ངེས་ཀྱི་འགྲེལ་བ་འཐད་ལྡན་ཆེན་མོ་དང༌། འཐད་ལྡན་ཆུང་བ། རིགས་ཐིགས་ཀྱི་འགྲེལ་བ་སློབ་མ་ལ་ཕན་པ་སོགས་མང་དུ་མཛད་པས། ནང་བསྟན་ཚད་མ་རིག་པ་དར་རྒྱས་ཆེན་པོ་བྱུང་བ་བཅས་ནང་པའི་བསྟན་པ་སྤྱི་བྱེ་ཡན་ལག་དང་བཅས་པའི་ཐུན་མིན་གྱི་ཁྱད་ཆོས་དང་བྱུང་བ་སོགས་མདོ་ཙམ་ཞིག་བཤད་པ་ཡིན་པས་རྣམ་པ་ཚོར་ཐུགས་ཕན་སོས་པའི་རེ་བ་ཡོད།།